مراکز درمانی تخصصی مراکزی هستند که در آن‌ها به طور اختصاصی به درمان بیماری‌های یک حیطه خاص از شاخه‌های علوم پزشکی پرداخته می‌شود و به همین خاطر، تمامی امکانات و خدمات آن بیمارستان و کلیه پرسنل و پزشکان متخصص آن، مربوط به همان رشته خواهند بود. بیمارستان‌های تخصصی مغز و اعصاب و کلینیک مغز و اعصاب از جمله همین مراکز درمانی هستند که در آن‌ها مجموعه کاملی از انواع بیماری‌های مربوط به مغز و دستگاه عصبی انسان تحت درمان قرار می‌گیرند و در این مطلب قصد داریم علاوه بر معرفی خدمات این مراکز، معیارهایی برای انتخاب بهترین بیمارستان مغز و اعصاب تهران را نیز با شما به اشتراک بگذاریم.
بیمارستان تخصصی مغز و اعصاب
احتمالاً در فهرست بیمارستان‌ها و مراکز درمانی سطح شهر، چشم شما به اصطلاحاتی نظیر بیمارستان تخصصی، کلینیک تخصصی و یا فوق تخصصی خورده است. این اصطلاحات نشان از آن هستند که در آن مرکز درمانی، به طور خاص تمرکز تمام خدمات پزشکی، بر روی یک حیطه از رشته علوم پزشکی است و پزشکان و امکانات آن بیمارستان نیز متناسب با همان شاخه انتخاب شده‌اند. در یک بیمارستان تخصصی مغز و اعصاب، کلیه خدمات و امکانات، پیرامون شاخه نورولوژی یا همان علوم مغز و اعصاب فراهم آمده و متخصصینی که در این مراکز درمانی فعالیت می‌کنند، علاوه بر پزشکان عمومی، پرستاران و رزیدنت‌ها، همگی متخصصین و فوق تخصص‌های مغز و اعصاب خواهند بود.
شاخه نورولوژی از رشته علوم پزشکی، شاخه‌ای است که تمرکز آن بر روی شناخت اختلالات و بیماری‌های مرتبط با دستگاه عصبی مرکزی (شامل مغز و نخاع) ، و دستگاه عصبی محیطی (شامل تمام عصب‌های ماهیچه‌ای، مفصلی، استخوانی در تمام بدن) بوده و روش‌های تشخیص و درمان تخصصی این بیماری‌ها را برای بهبود وضعیت بیماران به کار می‌گیرد. این که یک بیمارستان مغز و اعصاب از چه بخش‌هایی تشکیل می‌شود، چه بیماری‌هایی را تحت درمان قرار می‌دهد و چه روش‌هایی را برای درمان بیماران خود دارد، چیزی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت و در پایان شما قادر خواهید بود که با توجه به آنچه یک مرکز درمانی از تمام مطالب زیر به بیماران خود ارائه می‌کند، بهترین بیمارستان مغز و اعصاب تهران را به سادگی شناسایی کنید.
بخش‌های مختلف بیمارستان مغز و اعصاب
اگر بتوانیم خدمات یک بیمارستان تخصصی را به چند بخش مختلف تقسیم کنیم، در این صورت بهتر می‌توانیم چند و چون آن را بشناسیم. برای آن که بدانیم در یک بیمارستان تخصصی مغز و اعصاب چه می‌گذرد، خدمات آن را به چند دسته زیر تقسیم می‌کنیم. البته این دسته بندی ارتباطی با بخش‌های فیزیکی داخل بیمارستان ندارد و آن بخش بندی می‌تواند بر اساس نیازهای بیمارستان و استانداردهای آن تعیین شود. ما در اینجا قصد داریم تنها خدمات مختلف را به شکلی ساده و به شرح زیر دسته بندی کنیم:
بخش خدمات اورژانسی
بخش اورژانس، بخشی مهم و ضروری برای هر بیمارستان است که بیماران از راه رسیده با وضعیت حاد در آنجا نگهداری و پس از انجام اقدامات اولیه و آزمایشات لازم، به بخش‌های دیگر منتقل می‌شوند. در اورژانس بیمارستان‌های تخصصی مغز و اعصاب معمولاً بیماران سکته مغزی حاد HASU و بیمارانی که در یک سانحه دچار آسیب مغزی-نخاعی شده‌اند، پذیرش می‌شوند.
بخش تصویر برداری و اسکن
در بخش اسکن بیمارستان‌های مغز و اعصاب معمولاً خدمات مربوط به این حوزه اعم از ام آر آی، سی تی اسکن، نوار مغزی و الکتروانسفالوگرام یا EEG انجام می‌گیرد تا عارضه فرد بیمار به طور دقیق با محل وقوع و شدت بیماری تشخیص داده شود.
بخش آزمایشگاه
بخش آزمایشگاهی نیز مانند اورژانس در هر بیمارستانی دیده می‌شود و وظیفه آن گرفتن آزمایش‌های ذکر شده مانند آزمایش خون، آزمایش ادرار و مدفوع و در برخی موارد، انجام تست‌های تشخیص ناهنجاری ژنتیکی است.
بخش جراحی مغز و اعصاب
یکی از مهم‌ترین بخش‌های موجود در بیمارستان‌های مغز و اعصاب، بخش کلینیک جراحی مغز و اعصاب است که در آن سخت‌ترین و پیچده‌ترین انواع جراحی‌ها صورت می‌گیرد. در بخش جراحی یک بیمارستان مغز و اعصاب، جراحی‌های مربوط به بلاک عصبی، جراحی‌های ستون فقرات، جراحی‌های اندوسکوپی غده هیپوفیز و سینوس‌ها، انواع جراحی تومور مغزی، جراحی باز جمجمه هیدروسفالی و… انجام می‌گیرد و طیف جراحی‌های موجود در هر دسته نام برده، به چندین نوع جراحی می‌رسد. بنابراین این بخش را میتوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های موجود در یک بیمارستان تخصصی مغز و اعصاب دانست.
بخش توانبخشی
در این بخش، خدمات بسیار مختلفی مانند بهبود مهارت‌های ارتباطی، کمک به افزایش استقلال بیمار در منزل، جامعه و محل کار، افزایش مهارت های جسمانی و عملکردی بعد از عمل جراحی، ترکیب مهارت‌های جبرانی و مهارت‌های عملکردی زندگی روزمره، بازگشت مجدد به کار بعد از دوره نقاهت و… انجام می‌گیرد که برای این هدف، از روش‌های مختلفی مانند کار درمانی، روان درمانی، گفتار درمانی، آب درمانی، ماساژ درمانی، طب سوزنی، فیزیوتراپی، اکسیژن درمانی و… استفاده می‌شود.
بخش رادیوتراپی
بخش رادیوتراپی یا پرتو درمانی بیمارستان‌های مغز و اعصاب، از روش‌های مختلف رادیوتراپی مانند رادیوتراپی انطباقی اشعه پروتون، رادیوتراپی سه بعدی انطباقی (D-CRT3)، رادیوتراپی با هدایت تصویربرداری (IGRT)، رادیوتراپی حجمی ماژولار زاویه ای (VMAT)، رادیوتراپی با شدت ماژولار (IMRT)، رادیوتراپی استروتاکتیک، رادیوتراپی کل مغز و نخاع (تابش کرانیو اسپینال) و… برای اهداف مختلفی مانند از بین بردن سلول‌های باقی مانده از جراحی تومور، کنترل درد، کنترل اختلالات عصبی نخاعی، هدایت پرتو به التهابات و… استفاده می‌شود.
بخش مراقبت‌های ویژه
یکی دیگر از بخش‌های مهمی که در هر بیمارستانی وجود دارد، بخش مراقبت‌های ویژه برای تحت نظر قرار دادن وضعیت بحرانی یک بیمار خاص است که در شرایط دشواری از مراحل درمان به سر می‌برد.
متخصصین فعال در یک بیمارستان تخصصی مغز و اعصاب
شاید تصور کنید که در یک بیمارستان تخصصی تنها متخصصان همان رشته خاص حضور دارند؛ اما این گونه نیست. یک بیمارستان تخصصی مغز و اعصاب مجرب باید از تیمی کامل متشکل از چندین متخصص و چندین پزشک عمومی و همچنین یک کادر کامل درمان تشکیل شود تا بتواند تمامی خدمات را با بهترین کیفیت ارائه کند. البته تمام افرادی که در زیر به آن‌ها اشاره می‌شود، الزاماً در یک بیمارستان دور هم جمع نمی‌شوند؛ اما میتوان اینطور گفت که یک بیمارستان کامل مغز و اعصاب می‌تواند شامل تمامی این گروه‌ها باشد و گاهی نیز ممکن است بخشی از خدمات این حوزه برون سپاری شوند. در حقیقت یک بیمارستان تخصصی مغز و اعصاب میتوان افراد زیر را یافت:
دکتر عمومی
یک پزشک عمومی در هر کلینیک یا مطبی برای بررسی وضعیت جسمی افراد و نظارت بر علائم اولیه افراد حضور دارد. این پزشک می‌تواند معاینه‌های اولیه را انجام دهد و در صورت تشخیص، بیمار به به متخصص یا فوق تخصص مورد نیاز ارجاع دهد.
متخصص مغز و اعصاب
متخصصین مغز و اعصاب می‌توانند با کمک آزمایشات مخلتف و روش‌های معاینه فیزیکی عارضه را تشخیص داده و نسبت به انتخاب روش درمانی و تجویز دارو اقدام نمایند.
جراح مغز و اعصاب
در صورتی که تشخیص متخصص مغز و اعصاب برای درمان بیمار عمل جراحی باشد، این جراحی باید توسط یک جراح مغز و اعصاب انجام گیرد. جراح مغز و اعصاب دوره‌های تحصیلی بیشتری برای انجام جراحی‌های مربوطه سپری کرده و اجازه انجام جراحی‌ها را بر اساس مدرک تحصیلی خود دارد.
فوق تخصص‌های مغز و اعصاب
برخی پزشکان مغز و اعصاب در صورت تمایل می‌توانند برای تحصیل در مقاطع فوق تخصص اقدام نمایند و به صورت دقیق‌تر به زیرشاخه‌های رشته خود بپدازند. برخی از فوق تخصص‌های رشته مغز و اعصاب عبارتند از اختلالات خودمختار، داروی سردرد، نورورادیولوژی مداخله‌ای، داروی عصبی عضلانی، مراقبت عصبی (فوق تخصص درد) ، نورولوژی سالمندان، عصبی انکولوژی، نورولوژی کودک، نورولوژی عروقی (مراقبت از سکته مغزی)، صرع و… که هر چه تعداد این فوق متخصصین در یک بیمارستان بیشتر باشد، بیشتر میتوان بر روی فوق تخصصی بودن آن بیمارستان حساب کرد.
فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان
فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان شخصی است که تخصص خود را در رشته پزشکی اطفال گرفته و سپس در مقطع فوق تخصص، به مغز و اعصاب کودکان پرداخته است. از آنجایی که عملکرد مغز و برخی بیماری‌های کودکان با بزرگسالان تفاوت دارد، فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان بهتر می‌تواند به مشکلات عصبی مربوط به افراد زیر 18 سال بپردازد.
روانپزشک
بسیاری از بیماری‌های عصبی باعث اختلالات رفتاری، اختلالات شناختی و اختلالات شخصیتی می‌شوند. از این رو میتوان بیماری‌های مغز و اعصاب با با بیماری‌های روانی در هم تنیده دانست. حضور یک روانپزشک برای زمانی که عارضه مغزی-نخاعی فرد حل شده و به سمت و سوی اختلالات روانی گرویده می‌شود، در بیمارستان لازم خواهد بود.
روانشناس
روانشناسان نیز در بیمارستان مغز و اعصاب می‌توانند بیمارانی را که پس از تجربه یک بیماری سخت روانی و یک درمان دشوار آماده بازگشت به زندگی عادی می‌شوند، برای این فرایند آماده کنند. در این پروسه ایجاد این باور که اختلالات رفتاری فرد ناشی از یک بیماری بوده و حالا باید برای رفتار طبیعی خود آماده شود، بسیار مهم خواهد بود.
متخصص طب سوزنی
در بخشی از فرآیند بازپروری و توانبخشی بیماران (بخصوص بیماران جراحی شده) ممکن است که از طب سوزنی استفاده شود. در حقیقت این مسئله کاملاً رایج است و به همین خاطر برخی از بیمارستان‌های مغز و اعصاب، متخصص طب سوزنی را نیز در بیمارستان مستقر می‌کنند.
فیزیوتراپیست
بخش دیگری از توانبخشی بیمار بر عهده فیزیوتراپیست‌ها خواهد بود که جلسات فیزیوتراپی را برگزار و بر اساس تجویز دکتر، به بازپروری اندام‌های تحت درمان کمک می‌کنند.
متخصص رادیوتراپی و انکولوژیست
از آنجایی که رادیوتراپی و انکولوژی نیز بخشی از فرآیند درمان برخی بیماری‌های مغزی-نخاعی است، وجود بخش رادیوتراپی و حضور یک متخصص در این زمینه، می‌تواند کار بیماران را راحت کرده و از رفت و آمد‌های مازاد برای رفتن به جایی دیگر و انجام رادیوتراپی جلوگیری کند.
مددکار اجتماعی
در برخی از بیمارستان‌های تخصصی مغز و اعصاب، مددکاران اجتماعی برای آماده کردن ذهن بیماران جهت بازگشت آن‌ها به جامعه حضور دارند. در حقیقت مددکار اجتماعی کار خود را پس از روانشناس به انجام می‌رساند و با روش‌هایی مانند کار درمانی، گفتار درمانی و… شخصیت و عزت نفس بیمار را برای حضور دوباره در جامعه آماده می‌کند.
پرستاران و سایر پرسنل
در پایان هر بیمارستانی به حضور نازنین پرستاران و دیگر خدمه نیازمند است تا بتواند تمام قطعات پازل را کنار هم چیده و خدمت رسانی به بیمار را به درستی انجام دهد.
بیماری‌هایی که در بیمارستان مغز و اعصاب درمان می‌شوند
بخش دیگری که برای شناخت بهترین بیمارستان مغز و اعصاب تهران به شما کمک می‌کند، آشنایی با اختلالات و عارضه‌هایی است که در آن مداوا می‌شوند. از آنجایی که نام بردن تمام بیماری‌های مغز و اعصاب فهرستی طولانی را در بر می‌گیرند، ما آن‌ها را در دسته بندی زیر تقسیم نموده‌ایم:
آسیب‌ها (تروماها)
تروما یا آسیب‌ها، در حقیقت عارضه‌هایی هستند که بر اثر یک تصادف یا سقوط با برخورد یک جسم سخت یا… ایجاد می‌شوند و در علم پزشکی آن‌ها را به انواع مختلف دسته بندی می‌کنند. اگر این آسیب‌ها ضربه مغزی یا خونریزی مغزی باشند، ممکن است علائمی مانند تهوع، سرگیجه، اختلالات عاطفی و شخصیتی و… را با خود به همراه داشته باشند و چنانچه جدی گرفته نشوند، ممکن است تبعات مادام‌العمر به همراه داشته باشند.
عفونت‌ها
رشد عفونت در مغز، نخاع و ستون فقرات ممکن است باعث بروز عوارض ناگوار مادام‌العمر بخصوص در کودکان شود. به همین خاطر بیماری‌هایی مانند آنسفالیت، مننژیت، سینوسیت، پروتوزوئا و… در صورت تشخیص باید سریعاً تحت درمان قرار بگیرند.
تومورها
در جای جای سیستم عصبی مرکزی و نخاعی ممکن است تومورهای خوش خیم یا بد خیم رشد کنند. این تومورها می‌توانند در همان قسمت ایجاد شوند (تومورهای اولیه) و یا از جایی دیگر به آنجا متاستاز کنند (تومورهای ثانویه) ؛ هر چه که هست، اگر توده‌ای در فضای جمجمه، سر، گردن، ستون فقرات و دیگر نقاط مربوط به اعصاب رشد کند، باید در بیمارستان مغز و اعصاب درمان شود.
فرسایش (دژنراسیون)
برخی از بیماری‌های مغز و اعصاب در اثر فرآیند طبیعی دژنراسیون یا فرسایش اتفاق می‌افتند. پارکینسون، آلزامیر، هانتینگتون و انواع دمانس از جمله این بیماری‌ها برای مغز بوده و فتق دیسک، فرسایش مهره، تنگی کانال نخاعی و… از جمله بیماری‌های فرسایشی برای ستون فقرات به شمار می‌روند.
بیماری‌های خود ایمنی
برخی از بیماری‌های خود ایمنی مانند ام‌اس و پسوریازیس ریشه عصبی دارند و یا مشکلات عصبی پدید می‌آورند. بنابراین چنین بیماری‌هایی نیز می‌توانند در بیمارستان‌های تخصصی مغز و اعصاب تحت مداوا یا بهبودی قرار بگیرند.
اختلالات ساختاری
برخی از بیماری‌های اعصاب و روان، مربوط به اختلالات ساختاری هستند. به عنوان مثال بیماری آنانسفالی عارضه‌ای است که در آن، بخشی از جمجمه نوزاد در هنگام تولد هنوز شکل نگرفته باشد. یا عارضه‌هایی مانند هیدروسفالی، انواع کیفوز، اختلالات نخاعی، مشکلات حرکتی و… همگی می‌توانند ریشه در مشکلات ساختاری سیستم مغز و اعصاب داشته باشند.
سکته مغزی
سکته مغزی گذرا یا حاد، چه در اثر پارگی عروق (هموراژیک) و چه در اثر انسداد عروق (ایسکمی) باشند، در بیمارستان‌های مغز و اعصاب بهتر درمان خواهند شد. چرا که برخی از این سکته‌ها نیازمند جراحی یا درمان‌های پیشرفته برای احیای سلول‌های مغزی خواهند بود و به همین خاطر، عملکرد یک بیمارستان تخصصی می‌تواند احتمال موفقیت و بهبودی را افزایش دهد. البته توجه داشته باشید که چنانچه شما یا عزیزی در نزدیکی‌تان علائم سکته مغزی را داشت، باید به نزدیک‌ترین بیمارستان برسد؛ زیرا در این لحظات، اقدامات درمانی سریع از اقدامات درمانی پیشرفته مهم‌تر خواهد بود.
دیگر امراض عصبی
بیماری‌های عصبی دیگری مانند می‌گرن، اسکیزوفرنی، بیش فعالی، اوتیسم و… نیز هستند که در دسته‌بندی‌های بالا قرار نمی‌گیرند؛ اما همچنان بهترین مکان برای درمان آن‌ها، بیمارستان تخصصی مغز و اعصاب است.
بهترین بیمارستان مغز و اعصاب تهران
حال در نقطه‌ای هستیم که می‌توانیم درباره بهترین بیمارستان مغز و اعصاب تهران صحبت کنیم. به سادگی میتوان دانست که بیمارستان‌ها بر اساس ویژگی‌ها و امکاناتی که در اختیار بیماران و همراهان آن‌ها قرار می‌دهند، می‌توانند امتیاز بهتر یا بدتری را دریافت کنند. برای جمع بندی می‌توانیم این ویژگی‌ها را در نظر بگیریم:
- کامل بودن بخش‌های مختلف
- تکمیل بودن تیم پزشکی
- استفاده از کادر پزشکان حاذق
- استفاده از پزشکان فوق تخصص
- امکانات و تجهیزات کافی
- انجام جراحی‌های متنوع
- انجام تصویربرداری‌ها و آزمایش‌های متعدد
- امکانات هتلینگ با کیفیت و مطلوب
- پوشش دادن عارضه‌های مختلف مغز و اعصاب
- تکمیل پروسه درمان و نقاهت در داخل بیمارستان
و شما نیز می‌توانید موارد دیگری را به فهرست بالا بیافزایید. هر چه یک بیمارستان مغز و اعصاب، به طور تخصصی‌تر خدمات ارائه کند، بیماران بیشتری را می‌تواند مداوا کند. هر چه از تیم پزشکی بهتری استفاده کند، طبیعتاً راندمان درمانی بهتری خواهد داشت. هر چه امکانات و تجهیزات لازم برای انجام آزمایش‌ها، تصویربرداری‌ها و انواع جراحی بیشتر و بهتر باشد، فرآیند تشخیص و درمان بیماران آسان‌تر خواهد شد. هر چه معیارهای اخلاقی و شرافتی در بین کارکنان بیمارستان بیشتر رعایت شده باشد، بیماران نیز آسودگی خاطر بیشتری خواهند داشت. هر چه یک مرکز درمانی بیماران درمان شده راضی بیشتری داده باشد، آسان‌تر میتوان درباره آن قضاوت کرد.
جمع بندی و نتیجه گیری
انتخاب یک بیمارستان مجرب و خوب برای تکمیل فرآیند درمان مشکلات مغز و اعصاب، طبیعتاً از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ چرا که می‌تواند سلامت جان شما را تضمین کند. به همین خاطر بهتر است که اگر با این قبیل عارضه‌ها در نزدیکی خود سر و کار دارید، ابتدا با ویژگی‌های یک بیمارستان استاندارد و خوب آشنا شوید. در این مطلب سعی کردیم هر آنچه درباره انتخاب یک بیمارستان مغز و اعصاب خوب لازم است بدانید را با شما به اشتراک بگذاریم. حال خودتان می‌توانید درباره بهترین بیمارستان مغز و اعصاب تهران قضاوت کنید و بهتر است این کار را با دقت انجام دهید؛ چرا که این انتخاب، سلامت شما یا عزیزان‌تان را تضمین می‌کند.
