یافتههای باستان شناسی اینطور نشان میدهند که از حداقل پنج هزار سال پیش در تمدنهایی مانند جیرفت و مصر باستان، جراحیهای ابتدایی بر روی جمجمه برای درمان بیماری های مغز و اعصاب انجام میگرفته است و گویی دانشی گمشده از عصر باستان به شکلی دیگر در زمان حال تجلی یافته است. امروزه جراحیهای تخصصی مغز و اعصاب به منظور درمان انواع بیماریهای این حوزه در سراسر جهان و با اتکای بر تکنولوژی روز دنیا انجام میگیرند و این رشته به عنوان یک رشته تخصصی در دانشگاههای علوم پزشکی سراسر جهان تدریس میشود. پروفسور مغز و اعصاب در تهران کسی است که علاوه بر انجام جراحیهای مذبور، به تدریس در این حوزه نیز بپردازد و در دانشگاههای علوم پزشکی صاحب کرسی باشد.
کلینیک جراحی مغز و اعصاب طبیب
تیم جراحی مغز و اعصاب کلینیک طبیب به سرپرستی دکتر علیرضا طبیب خوئی جراح مغز و اعصاب ، فلوشیپ قاعده جمجمه ، دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خدمت شما مراجعین گرامی به این مرکز فوق تخصصی کشور میباشد
رتبه اول بورد تخصصی جراحی مغز و اعصاب کشور
فلوشیپ و مدرس جراحی قاعده جمجمه
دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران
سابقه بیش از هزاران جراحی موفق در حوزه جراحی مغز و اعصاب
خدمات قابل ارائه
آندوسکوپی مغز و جراحی قاعده جمجمه
جراحی تومور های پیچیده مغزی
جراحی های میکروسکوپی بیماریهای عروق مغز از جمله آنوریسم های مغزی و کلافه های شریانی وریدی برای درمان دائم و قطعی آنها
جراحی باز و لیزری و درمان غیر جراحی دیسک و سایر بیماریهای ستون فقرات
تلفن جهت تعیین وقت
۰۲۱-۲۲۳۸۸۳۰۱
۰۲۱-۲۲۳۸۸۳۰۲
تاریخچه جراحی مغز و اعصاب
بررسیهای باستان شناسی نشان میدهند که در حدود بیش از پنج هزار سال پیش، تمدنهایی مانند شهر سوخته سیستان یا تمدن مصر باستان و حتی در بازههای زمانی دو هزار سال پیش در تمدن مایاها، نشانههایی از جراحی موفق جمجمه وجود دارد. موفق از این حیث که جمجمه توانسته شکاف خود را تا حدودی ترمیم کند و این یعنی فرد پس از جراحی سالهایی را زنده مانده است. البته به دلایلی نامعلوم دیگر نشانه خاصی از جراحی مغز و اعصاب و یا پرداختن به بیماریهای علوم عصب شناسی نیست تا هزار سال پیش که ابن سینا به تشریح کامل بیماری نورالژی عصب 3 قلو و روش جراحی آن پرداخته و این نشان میدهد که در زمان این طبیب جهانگیر، چنین جراحیهایی اتفاق میافتاده است. ابن سینا علائم و علل وقوع این بیماری را به گونهای کامل تشریح کرده که تا امروز هیچ مورد جدید خاصی به آن افزوده نشده و همچنان میتوان آن اسناد تاریخی را درباره نورالژی عصب 3 قلو کاملاً معتبر دانست.
پس از انقلاب صنعتی در اروپا و توسعه علوم پزشکی بر بستر تکنولوژی، تخصص مغز و اعصاب نیز دچار تحولات عظیم شد و رشته تخصصی جراحی مغز و اعصاب، در سال 1887میلادی توسط سرویکتور هورسلی در انگلستان پایه گذاری گردید. تکنولوژیهایی مانند آنژیوگرافی که در سال 1915 در پرتغال ابداع گردید و یا توسعه سی تی اسکن در دهه 1970 و ام آر آی در دهه 1980 و ادامه این روند در سالهای بعد، به تحول هر چه بیشتر جراحی مغز و اعصاب منجر گردید تا آن که این رشته را به عنوان یکی از پیچیدهترین، مهمترین و البته متکی به تکنولوژیترین زیرشاخههای علوم پزشکی در جهان تبدیل کرد.
در ایران با وجود آن که پزشکان جراحی مانند پروفسور «یحیی عدل» از سالیان دور عملهای جراحی مربوط به ستون فقرات را انجام میدادهاند، اما رشته تخصصی جراحی مغز و اعصاب به صورت آکادمیک از سال 1330 و توسط پزشکان بزرگی مانند پروفسور نصرتالله عاملی و پروفسور ابراهیم سمیعی پایه گذاری گردید و نخستین برنامههای آموزشی این رشته در همین زمان تدوین شدند. .اولین آزمون تخصصی رسمی رشته جراحی مغز و اعصاب برای تائید تخصص دستیاران، در سال 1345 توسط گروهی از استاتید شامل از جراحان اعصاب، نورولوژیست، پاتولوژیست، روانپزشک، رادیولوژیست، جراح عمومی و متخصص داخلی در دانشگاه تهران برگزار گردید تا نسل اول جراحان مغز و اعصاب پرورش یافته در ایران کار خود را آغاز کنند و این آغاز، شروعی بسیاری عالی برای درخشش پزشکانی حاذق و صاحب کرسی مانند پروفسور مجید سمیعی در تمام جهان گردید.
امروزه عمل جراحی مغز و اعصاب به عنوان یکی از پیچیدهترین عملهای جهان شناخته میشود که دو قرن تدوین پیوسته متدهای آموزشی (که امروزه هم در حال تحول و بازآفرینی هستند) به عنوان تجربه و عقبه درخشان در علم نورولوژی آنها را حمایت میکند. توسعه پیوسته مهندسی پزشکی بهخصوص در زمینه تشخیص و یا در زمینه طراحی ابزارهای فوق پیشرفته جراحی، باعث رشد پیوسته جراحی مغز و اعصاب گردیده و امروزه، این عملها با ضریب اطمینان بیشتری نسبت به گذشته انجام میشوند و حتی در سالهای آینده، به احتمال فراوان، پای هوش مصنوعی نیز به این جراحیها باز خواهد شد.آمویزدایبیثارزر
پروفسور جراح مغز و اعصاب به چه کسی گفته میشود؟
در اصطلاح عامیانه فارسی، واژه پروفسور را به درجه خاصی از تخصص نسبت میدهند و تصور عامه بر این است که به دست آوردن این درجه از تخصص، نیاز به تحصیل تا رتبهای خاص دارد؛ در حالی که این واژه به تمام کسانی که به عنوان استاد تمام در دانشگاههای جهان تدریس میکنند اتلاق میشود و در زبان شناسی فارسی نیز این واژه به هر کس که به مقام استادی در رشته خاصی رسیده باشد، میتواند گفته شود. پروفسور مغز و اعصاب بر اساس این تعریف به فردی گفته میشود که در رشته تخصصی مغز و اعصاب به مقام استادی رسیده باشد و در دانشگاه به عنوان مدرس این رشته فعالیت کند. البته همچنان فشار فرهنگ عامیانه به بخش اول این تعریف یعنی استاد بودن در جراحی مغز و اعصاب اصرار دارد و به همین خاطر، هر کس که در جراحی مغز و اعصاب استاد و چیره دست باشد، به عنوان بهترین پروفسور جراح مغز و اعصاب در تهران شناخته میشود.
برای تبدیل شدن به یک پروفسور جراح مغز و اعصاب، افراد باید راه دشواری را پشت سر بگذارند. در گام اول قبولی در رشته پزشکی و طی کردن دوره کامل پزشکی عمومی شامل 6 الی 7 سال تحصیل و فارغالتحصیلی به عنوان یک گام بدیهی شناخته میشود. سپس شخص باید برای دریافت تخصص مغز و اعصاب، در آزمون تخصصی این رشته قبول شده و برای پنج الی شش سال به عنوان دانشجوی تخصص جراحی مغز و اعصاب، دستیاری مینمایند و به کمک منابع ارائه شده و طی کردن طرحهای آموزشی در مراکز مختلف، سالهای تحصیلی خود را به پایان میرسانند.
در پایان دوره تخصصی دستیاری، دو آزمون پیش روی افراد خواهد بود. قبولی در آزمون اول به دریافت مدرک تخصص جراحی مغز و اعصاب انجامیده و مجوز فعالیت پزشک در مراکز خصوصی و دولتی را اعطا میکند. قبولی در آزمون دوم برای گرفتن مدرک دانشنامه تخصصی یا بورد تخصصی جهت کسب مجوز تدریس در مراکز آموزشی مانند دانشگاهها خواهد بود. بنابراین پروفسور جراح مغز و اعصاب به کسی گفته میشود که پس از 12 الی 14 سال تحصیل در رشته پزشکی و تخصص جراحی مغز و اعصاب، هر دو آزمون نهایی را شرکت کرده و مدرک و مجوزهای لازم را دریافت کرده باشد.
بیماریهایی که توسط پروفسور جراح مغز و اعصاب در تهران درمان میشوند
تمامی بیماریهای مربوط به دستگاه عصبی مرکزی و محیطی بدن میتوانند هدف درمان یک جراح مغز و اعصاب باشند. منظور از دستگاه عصبی مرکزی سیستم مغز و نخاع و منظور است دستگاه عصبی محیطی، دیگر عصبهای متصل به دستگاه عصبی مرکزی است که در تمام قسمتهای بدن پراکنده شدهاند. یک جراح مغز و اعصاب پیش از هر چیز وظیفه تشخیص صحیح بیماری را به عهده دارد که این کار را با استفاده از معاینات مختلف، انجام آزمایشات متفاوت و عکسبرداریهای تخصصی و الکتروگرافی انجام میدهد. پس از انجام تشخیص ممکن است عارضه پیش آمده با استفاده از دارو، فیزیوتراپی و یا هر روش درمانی غیر تهاجمی و کم تهاجمی دیگری قابل درمان باشد و البته این درمانها همواره نیز در ارجحیت هستند. اما اگر عارضه مربوطه با استفاده از هیچ روشی قابل درمان نباشد، احتمالاً جراحی مغز و اعصاب گزینه آخر درمان شما خواهد بود. در این صورت، یکی از بیماریهای زیر میتواند حیطه جراحی یک پزشک جراحی مغز و اعصاب باشد:
تومورهای مغزی
تومورهایی که در قسمتهای مختلف سر، جمجمه، مغز و بافتهای بین مغزی رشد میکنند و یا تومورهایی که در بخشهای دیگر دستگاه عصبی مرکزی مانند مخچه یا کانال نخاعی یا حتی در اطراف ستون فقرات رشد میکنند، همگی در فهرست غددی به شمار میروند که توسط جراح مغز و اعصاب قابل درمان هستند. هدف از این گونه جراحیها برداشتن بخشی از تومور مغزی یا تمام آن بدون آسیب به بافتهای جانبی و رشتههای عصبی است.
انواع تروما و خونریزی مغزی
ضربههای مختلفی که به مغز یا نخاع وارد شود، وضعیتی اضطراری را پدید میآورد که میتواند منجر به فلج کامل فرد و یا حتی مرگ وی شود. در چنین شرایطی ممکن است جراحی بهترین انتخاب باشد و این جراحی باید توسط متخصص فعال حوزه مغز و اعصاب انجام بگیرد.
ناهنجاریهای دیسک در ستون فقرات
دیسکهای بین مهرهای ممکن است به دلایل مختلفی دچار در رفتگی، فتق و یا انواع ناهنجاریهای دیگر شوند و به رشتههای عصبی موجود در کانال نخاعی آسیب وارد کنند. در برخی از این موارد، نیاز به جراحی ستون فقرات خواهد بود که وظیفه آن بر عهده جراح مغز و اعصاب است.
تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی به عارضهای گفته میشود که طی آن، بخشی از ستون فقرات مانند لایه لامینا، دیسک و یا دیگر قسمتها به داخل کانال نخاعی وارد شده و سبب فشار بر رشتههای عصبی میگردند. جراحیهای تخصص نورو سرجریستها در چنین شرایطی با هدف حذف عامل فشار بر روی کانال نخاعی، عمل جراحی را انجام میدهند.
ترومای ناشی از صدمه در ستون فقرات
تصادفات یا سقوط یا درگیریهای فیزیکی یا هر عامل خارجی دیگری ممکن است منجر به آسیب شدید در ناحیه ستون فقرات شود و شرایط بحرانی را برای بیمار پدید بیاورد که نیاز به جراحی سریع ستون فقرات یا دستگاه عصبی داشته باشد. در چنین شرایطی نیز نوروسرجریستها میتوانند نقش آفرین باشند.
تومورها و ضایعات اعصاب محیطی
برخی از تومورهای سرطانی یا غدد غیر سرطانی با وجود آن که در ناحیه مغز و نخاع قرار ندارند، ممکن است در جایی رشد کرده باشند که آمیخته با یک رشته عصبی مهم بوده و جراحی آن موجب قطع یا آسیب جدی آن رشته گردد. در چنین شرایطی حتی اگر جراحی توسط متخصص غدد انجام گیرد، باز هم حضور یک جراح عصب شناس در عمل جراحی الزامی خواهد بود.
برخی اختلالات حرکتی و روانی
بسیاری از اختلالات روانی باعث ایجاد مشکلات حرکتی میشوند و بسیاری از اختلالات حرکتی نیز ریشه در سیستم اعصاب و روان دارند. تشخیص ریشه دقیق بیماری و استفاده از روشهای درمانی مناسب، کاری است که یک پزشک حاذق انجام میدهد و در صورتی که مشکل با عمل جراحی قابل درمان باشد، در این صورت جراح مغز و اعصاب در تهران به انجام این کار خواهد پرداخت.
عفونتهای مغز و نخاع
بیماریهای متعددی وجود دارند که میتوانند باعث ایجاد عفونتهای ویروسی و باکتریایی در بدن شوند و اگر این عفونتها در سیستم مغز یا نخاع وارد شود، میتواند مشکلات جبران ناپذیری نظیر محدودیتهای حرکتی را به همراه داشته باشد. در مواقعی که عفونتهای مغزی و نخاعی به کمک دارو و دیگر درمانهای موجود قابل رفع و رجوع نباشند، ممکن است نیاز به جراحی و خارج کردن عفونت از بدن احساس شود و در این صورت، کار به حوزه جراحی مغز و اعصاب وارد خواهد شد.
ناهنجاریهای عروق مغز و نخاع
انسداد عروق، ورود لختگی به مغز و سایر اختلالات مختلف مربوط به عروق مغز و نخاع که میتواند منجر به سکته مغزی یا خونریزی مغزی گردد، در اغلب مواقع در صورت تشخیص سریع به کمک دارو قابل درمان خواهد بود؛ اما در برخی مواقع نیز مستلزم انجام انواع عمل جراحی است.
سکته مغزی
عارضه سکته مغزی یکی از بیماریهای خطرناکی است که نجات جان بیمار در آن بستگی مستقیم به زمان دارد و در صورتی که سلولهای مرده مغز در این عارضه احیا یا خارج نشوند و عامل بروز سکته درمان نگردد، میتواند منجر به مرگ بیمار شود. به همین خاطر جراحی بیماران دچار سکته مغزی در فهرست جراحیهای اورژانسی مغز و اعصاب قرار میگیرد.
اسکرلوز چندگانه
بیماری اسکرلوز چندگانه که با نام ام اس نیز شناخته میشود، در برخی مواقع نیازمند جراحی برای نجات برخی از اندامهاست که در برخی مواقع توسط جراحهای عمومی این عمل قابل انجام نیست. بسته به موقعیت بیمار و شرایط بیماری ممکن است بیمار نیازمند جراحی مغز و اعصاب نیز باشد.
جمع بندی و نتیجه گیری
جراحی مغز و اعصاب تخصصی در شاخه نورولوژی از زیرشاخههای علوم پزشکی است که میتواند بیماریهای مربوط به این حوزه را به کمک جراحیهای مختلف درمان نماید. در این مطلب علاوه بر اشاره به حوزه درمان پزشکان متخصص مغز و اعصاب و فهرست کردن بیماریهای این رشته، به تشریح تاریخچه و چگونگی تبدیل شدن به یک پروفسور جراح مغز و اعصاب در تهران پرداختیم. برای انتخاب یک جراح مغز و اعصاب مجرب باید ویژگیهایی مانند میزان تخصص وی، کارنامه تجربی وی در زمینه انواع جراحیهای این حوزه، تجربه وی در تشخیص و درمان، تیم پزشکی که در جراحیهای پزشک مربوطه مشارکت دارند، بیمارستان و امکانات تخصصی آن و عواملی از این قبیل توجه داشته باشید.