حتماً تاکنون با افراد مسنی که دچار لرزش‌های غیرارادی یا مشکلات فراوان در حفظ تعادل و انجام فعالیت‌های روزمره خود هستند، روبه‌رو شده‌اید. این افراد احتمالاً به بیماری پارکینسون مبتلا هستند. در این بیماری، سلول‌های عصبی خاصی در مغز به تدریج تجزیه شده یا می‌میرند. بسیاری از علائم این بیماری ناشی از، از دست دادن نورون‌ها است، که پیام‌رسان شیمیایی به نام دوپامین را در مغز شما تولید می‌کنند. هنگامی‌که سطح دوپامین کاهش می‌یابد، باعث فعالیت غیرطبیعی مغز و در نتیجه، اختلال در حرکت و یا هرگونه فعالیت فیزیکی می‌شود.
از آنجا که متأسفانه این بیماری درمان قطعی ندارد، بهتر است قبل از پیشرفت بیماری در خود یا عزیزانتان، با علائم و شرایط این بیماری آشنا شوید، تا بتوانید به موقع، برای کنترل علائم اقدام کنید.
علت بیماری پارکینسون
زمانی که سلول‌های عصبی تولید کننده دوپامینِ موجود در ماده سیاه مغز، تحت‌تأثیر اختلالات نورودژنراتیو قرار گرفته و از بین بروند، منجر به بروز Parkinson’s disease (PD) می‌شوند. به زبان ساده‌تر، پارکینسون اختلالی در سیستم عصبی است که روی حرکات بدن تأثیر می‌گذارد. به این صورت که می‌تواند باعث لرزش، کندی یا اختلال در حرکات ارادی شود.
علت دقیق ابتلاء به پارکینسون هنوز مشخص نیست. اما دانشمندان معتقدند مجموعه‌ای از عوامل ژنتیکی-محیطی باعث شکل‌گیری این بیماری می‌شود.
- برخی از عوامل خطرساز محیطی عبارتند از: ضربه به سر، منطقه جغرافیایی محل زندگی، قرار گرفتن در معرض آفت کش‌ها و دیگر انواع آلودگی.
- ژنتیک نیز بین 15-10 درصد در ابتلاء به این بیماری نقش دارد. طبق تحقیقات برخی قومیت‌ها ژن‌های مرتبط با PD بیشتری دارند؛ که البته علت این مسئله همچنان مشخص نیست؛ اما با توجه به اهمیت این موضوع، گروه‌های تحقیقاتی بسیاری به دنبال یافتن ارتباط ژنتیک و پارکینسون و به‌دنبال آن یافتن روش‌های درمانی مؤثرتر هستند.
- صرف‌نظر از نحوه ابتلاء به PD، علائم و نحوه پیشرفت بیماری برای هر شخص، منحصر به فرد است!
علائم و نشانه های پارکینسون
علائم ابتلاء به این بیماری در طول سال‌ها ظاهر می‌شوند و برای هر فرد متفاوت خواهد بود. اما به‌طور کلی اغلب افراد مبتلاء به این بیماری، دو دسته از نشانه‌ها، شامل: علائم حرکتی و علائم غیرحرکتی را تجربه خواهند کرد.
کلینیک مغز و اعصاب طبیب و پزشکان متخصص مغز و اعصاب این مجموعه آماده خدمت رسانی به شما بیماران گرامی میباشند. کلینیک طبیب
علائم حرکتی
علائم حرکتی بیماری معمولاً از یک سمت بدن شروع شده و به سمت دیگر نیز منتقل خواهند شد. این علائم اندام‌هایی مانند صورت، دست، پا و… را درگیر کرده و با پیشرفت بیماری شدیدتر می‌شوند. مانند:
- انواع مختلف لرزش در دست و پا، بخصوص در حالت استراحت
- سفت شدن عضلات
- خشکی اعضای بدن
- مشکلات راه رفتن و حفظ تعادل
- کندی و آرام شدن حرکات بدن
- تغییر در قدرت تکلم و گفتار
- اختلال در فعالیت‌هایی مانند نوشتن و حتی تغییر دست خط
علائم غیرحرکتی
این نشانه‌ها بیشتر به سیستم گوارش، اعصاب و حواس پنج‌گانه مربوط هستند. به عنوان مثال:
- بی‌علاقگی
- افسردگی
- اضطراب
- یبوست
- اختلالات خواب
- از دست دادن حس بویایی
- اختلال شناختی
- اختلال در جویدن و هضم غذا
- مشکلات تفکر و مشکلات شناختی
- مشلات مثانه و ناتوانی در کنترل ادرار
- اختلال فشار خون
- اختلال عملکرد جنسی
خطر ابتلا به بیماری پارکینسون در چه افرادی بیشتر است؟
عوامل محیطی متعددی ممکن است خطر ابتلا به به Parkinson’s را افزایش دهند:
- سن: جوانان به ندرت بیماری پارکینسون را تجربه می‌کنند. در واقع PD معمولاً از 60 سالگی شروع می‌شود و با افزایش سن خطر ابتلا نیز افزایش می‌یابد. با این حال، 15-10 درصد از مبتلایان به پارکینسون زودهنگام – قبل از 50 سالگی- دچار خواهند شد.
- وراثت: داشتن خویشاوند نزدیک مبتلاء به بیماری پارکینسون شانس ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. با این وجود نمی‌توان گفت که وراثت به تنهایی نشان‌دهنده خطر ابتلاء است؛ مگر اینکه افراد زیادی در خانواده و بستگان شما به پارکینسون مبتلاء باشند.
- جنسیت: مردان 50% بیشتر از زنان به بیماری مبتلاء می‌شوند. به علاوه در زنان خطر ابتلاء به این بیماری، با افزایش سن، افزایش خواهد یافت.
- قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها: قرار گرفتن مداوم در برابر علف کش‌ها، آفت کش‌ها، حلال‌ها، فلزات و سایر آلاینده‌ها ممکن است خطر ابتلاء به بیماری را افزایش دهد.
- آسیب مغزی در گذشته: برای مثال صدمات سر ناشی از ورزش‌های تماسی، ممکن است خطر ابتلاء به این بیماری را افزایش دهد.
5 مرحله اصلی Parkinson’s Disease
مرحله اول
در این مرحله، علائم بیماری خفیف و در یک طرف بدن مشاهده می‌شود. این علائم ممکن است آنقدر جزئی باشند که فرد نیازی به مراقبت پزشکی نداشته باشد. یکی از علائم بیماری پارکینسون در مرحله اول، لرزش، سفتی عضلات یک طرف بدن یا ساق پا است؛ که مردم ممکن است این علامت را با احساس دست و پا چلفتی بودن اشتباه بگیرند.
مرحله دوم
مرحله دوم در حقیقت، بیماری اولیه پارکینسون است، جایی که علائم در دو طرف بدن مشاهده می‌شوند. مرحله دوم ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها پس از وقوع مرحله اول ایجاد شود. در این مرحله، نشانه‌های بیماری شامل: تغییر حالت چهره در دو طرف صورت، کاهش پلک زدن، اختلالات گفتاری، صدای ملایم و یکنواختی صدا است. البته فرد هنوز قادر به انجام کارهای روزانه خود است و نکته اینکه، اگر بیمار دچار لرزش شود، تشخیص بیماری آسان‌تر خواهد بود.
مرحله سوم
مرحله سوم، مرحله میانی است و با از دست دادن تعادل و کندی حرکت رخ می‌دهد. دراین مرحله حفظ تعادل برای بیمار دشوار است، زیرا قادر به تنظیم سریع، خودکار و غیرارادی حرکات خود نیست. در مرحله میانی باید مانع افتادن مکرر بیمار شوید. سایر علائم بیماری در این مرحله بروز خواهند داشت و به طور کلی، تشخیص بیماری امکان‌پذیر است. نکته اصلی این مرحله، این است که بیمار در انجام فعالیت‌های روزانه خود مستقل است.
مرحله چهارم
در مرحله چهارم، بیماری به یک بیماری شدیداً ناتوان کننده تبدیل شده است. همچنین در مرحله چهارم، بیماران پارکینسون ممکن است بتوانند بدون حمایت راه بروند و بایستند، اما بطور قابل توجهی ناتوان شده‌اند. در این مرحله، بیمار نمی‌تواند زندگی مستقل داشته باشد و برای برخی از فعالیت‌های روزمره نیاز به حمایت دارد. اگر بیمار هنوز بتواند به تنهایی زندگی کند، یعنی هنوز در مرحله سوم پارکینسون است.
مرحله پنجم
مرحله پنجم پیشرفته‌ترین مرحله پارکینسون بوده و فرد نمی‌تواند بدون کمک، از صندلی یا تخت‌خواب بلند شود. بیماران ممکن است در حالت ایستاده زمین بخورند و هنگام راه رفتن به اصطلاح تلوتلو بخورند. در پیشرفته‌ترین مرحله پارکینسون، بیماران برای کاهش خطر زمین خوردن و انجام کلیه فعالیت‌های روزانه به کمک نیاز دارند. همچنین ممکن است بیمار دچار توهم یا هذیان نیز شود.
آیا پارکینسون قابل درمان است؟
به طور کلی، اگرچه درمان قطعی برای پارکینسون وجود ندارد، اما گزینه‌های درمانی متفاوتی شامل تجویز برخی داروها و یا جراحی می‌تواند شدت علائم را کنترل و پیشرفت بیماری را کندتر سازد. علاوه‌براین، در حالی که پارکینسون خود کشنده نیست، اما عوارض بیماری می‌تواند جدی باشد؛ به طوری که مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در ایالات متحده، عوارض ناشی از PD را چهاردهمین علت مرگ در این سرزمین، عنوان کرده‌اند.
به عبارت دیگر، همکاری با متخصص داخلی مغز و اعصاب و رعایت روش‌های درمانی توصیه شده، در درمان موفقیت‌آمیز علائم با استفاده از داروهای دوپامینرژیک ضروری است. افراد مبتلاء به PD به این داروها نیاز دارند؛ زیرا دوپامین نداشته یا سطح این ماده مهم در مغز آن‌ها خیلی پایین است.
بهترین کلینیک مغز و اعصاب نوروکلینیک طبیب و کادر این مجموعه آماده کمک رسانی در تشخیص و درمان بیماری پارکینسون میباشد.
در نهایت اینکه:
متأسفانه علت ابتلاء به بیماری پارکینسون نیز هنوز ناشناخته است و راه‌های پیشگیری از ابتلاء به این بیماری هنوز هم مانند یک راز است. با این حال برخی تحقیقات اثر عوامل زیر بر بیماری پارکینسون، را بررسی کرده‌اند. طبق این نتایج احتمالاً:
- ورزش هوازی منظم با حفظ سطح دوپامین در مغز، خطر ابتلاء به بیماری پارکینسون را کاهش دهد.
- افرادی که کافئین مصرف می‌کنند- که در قهوه، چای و کولا یافت می‌شود- کمتر از افرادی که آن را نمی‌نوشند به پارکینسون مبتلاء می‌شوند.
- چای سبز- حاوی آنتی اکسیدان و فلاونوئید- با کاهش خطر ابتلاء به بیماری پارکینسون ارتباط دارد.
- مصرف رژیم مدیترانه‌ای که بر ماهی، سبزیجات، غلات کامل، میوه، روغن زیتون، بادام زمینی و دانه‌های روغنی تمرکز دارد.
- محدود کردن لبنیات، گوشت قرمز و غذاهای روغنی نیز می‌تواند به کاهش خطرات این بیماری کمک کند.
- مصرف زردچوبه- حاوی کورکومین، یک ماده آنتی‌اکسیدان- که طبق مطالعات آزمایشگاهی، با جلوگیری از استرس اکسیداتیو و تجمع پروتئین آلفا سینوکلئین، خطر ابتلاء به بیماری پارکینسون را کاهش دهد.
- اجتناب از استفاده غیرضروری از سموم و به‌کارگیری اقدامات محیطی-بهداشتی هنگام استفاده، مؤثر است.
- رعایت اقدامات ایمنی محافظت از سر، مثل پوشیدن کلاه محافظ در ورزش‌های تماسی، کلاه ایمنی در دوچرخه یا موتور سواری و رعایت ایمنی در هنگام رانندگی.
1 نظر
سلام‌خسته‌نباشین‌‌واقعا‌ممنون‌بابت‌اطلاعات‌‌خوب‌‌و‌مفید‌در‌مورد‌بیماری‌پار‌کینسون،دم‌تون‌گرم،تشکر‌از‌همه
عزیزان‌که‌‌اینگونه‌‌به‌فکر‌‌مردم‌‌سرزمین‌‌ایران‌عزیز‌هستین…با‌تشکر‌فراوان