طبق آمارهای ارائه شده توسط سازمان بهداشت جهانی، ناتوانی‌های حرکتی حاصل از مشکلات سلامتی مثل دیابت، سکته مغزی ، فلج مغزی ، ناتوانی حاصل از کهولت سن، نقص عضو و آسیب‌دیدگی حاصل از تصادفات، همچنان روبه افزایش است و تا سال 2050 جمعیت قابل‌توجهی در دنیا با انواع مشکلات حرکتی درگیر خواهند بود. توانبخشی، مجموعه خدمات بهداشتی است که در طی آن فرد بسته به نوع بیماری خود، توانایی و مهارت‌های لازم برای داشتن یک زندگی مستقل و باکیفیت را به‌دست می‌آورد. مجموعه کارشناسانی که در حوزه توانبخشی به بیماران خدمات‌رسانی می‌کنند شامل فیزیوتراپیست‌ها، کار درمانگران، گفتار درمانگرها و شنوایی شناسان، ارتوتیست‌ها و پروتزها، روانشناسان بالینی، پزشکان طب فیزیکی و توانبخشی و پرستاران توانبخشی هستند. باآنکه طب فیزیکی برای بیشتر افراد ناآشنا است، اما نقشی محوری در ارائه خدمات توانبخشی به بیماران دارد. در این مقاله قصد داریم طب فیزیکی و ویژگی‌های بهترین متخصص طب فیزیکی در تهران را به شما معرفی کنیم؛ با ما همراه باشید.
متخصص طب فیزیکی Physical medicine and rehabilitation (PM&R)
در اکثر موارد زمانی که افراد براثر یک حادثه (تصادف) یا آسیب و عوارض ناشی از مشکلات سلامتی مثل سکته دچار محدودیت‌های حرکتی یا عوارض اسکلتی-عضلانی می‌شوند، اولین فکری که به ذهنشان خطور می‌کند مراجعه مستقیم به یک متخصص جراح ارتوپد و یا متخصص کایروپراکتیک یا متخصص طب ورزشی است. اما باید بدانید که انتخاب دیگری نیز وجود دارد، طب فیزیکی (physiatrist ) یک رشته نسبتاً جدید است که برای درمان و بهبود کیفیت زندگی بیمارانی که دچار معلولیت یا مشکلات حرکتی هستند، برنامه‌ریزی و طراحی شده است.
بهترین متخصص طب فیزیکی در تهران با رویکرد غیرجراحی نسبت به مشکلات سیستم اسکلتی-عضلانی، از بروز ناتوانی ثانویه حاصل از جراحت و آسیب پیشگیری می‌کند. قبل از اقدام به جراحی، مراجعه به یک متخصص طب فیزیکی می‌تواند کمک بزرگی باشد؛ چراکه این متخصصان، بینش وسیعی در مورد گزینه‌های مختلف درمان در اختیار بیماران قرار می‌دهند که می‌تواند روش‌های تهاجمی درمان مانند جراحی را به آخرین راه‌حل تبدیل کند. متخصصان طب فیزیکی در مطب‌ها، بیمارستان‌ها، کلینیک طب فیزیکی و کلیه مراکز توانبخشی مشغول خدمات‌رسانی به بیماران هستند.
چه کسانی به متخصص طب فیزیکی مراجعه می‌کنند؟
اساساً، متخصصین طب فیزیکی برای درمان طیف وسیعی از مشکلات سیستم اسکلتی عضلانی، ماهیچه‌ها، استخوان‌ها و اعصاب مرتبط، رباط‌ها، تاندون‌ها و سایر مشکلات ساختاری، و اختلالات اسکلتی- عضلانی که باعث درد و یا مشکل در عملکرد می‌شوند، تخصص دارند. پزشکان طب فیزیکی، عمل جراحی انجام نمی‌دهند.
همان‌طور که پیش‌تر ذکر شد، بیمارانی که به متخصص طب فیزیکی مراجعه می‌کنند افرادی هستند که با انواع مشکلات و اختلالات حرکتی و بعضاً معلولیت و یا دردهای مزمن یا حاد ناشی از برخی بیماری‌ها که ساختار اسکلتی و عضلانی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ به طوری که اغلب دیگر قادر به انجام وظایف شغلی یا کارهای روزمره خود نیستند!
هدف بهترین متخصص طب فیزیکی در تهران این است که تا جای ممکن با روش‌های درمانی مبتنی بر ورزش و دارو، به کاهش درد و افزایش قابلیت فیزیکی بیمار برای مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی و افزایش استقلال و کیفیت زندگی بیمار کمک کند. تمرکز طب فیزیکی بر تغییر الگوی زندگی و آموزش ورزش و حرکات اصلاحی و درمان‌های دستی برای بهبود شرایط بیمار است.
به‌طورکلی بیمارانی که دارای مشکلات کمر درد ، گردن درد ، سکته مغزی ، صدمات مغزی ، اختلالات عصبی عضلانی، آسیب‌های ورزشی، آسیب‌های نخاعی، آرتروز ، تونل کارپال ، دیسک کمر ، دیسک گردن ، سیاتیک، فیبرومیالژیا، صدمات ناشی از کار، قطع عضوها، بیماری پارکینسون، بیماری ام اس ، سندرم گیلن باره (بیماری التهابی نادر که اعصاب محیطی را تحت تأثیر قرار داده و باعث ضعف عضلانی و بی‌حسی می‌شود) ، توانبخشی سرطان، اختلالات کف لگن و… هستند به متخصص طب فیزیکی مراجعه می‌کنند.
روش تشخیص بیماری
بهترین متخصص طب فیزیکی در تهران علاوه بر روش‌های تشخیصی معمول که توسط بیشتر پزشکان مورداستفاده قرارمی‌گیرد (معاینه‌های فیزیکی، تصویر برداری و اطلاع از سوابق پزشکی بیمار) ، از تکنیک‌های خاصی مانند الکترودیاگنوستیک و بررسی هدایت عصبی استفاده می‌کند. این ابزارهای ویژه تشخیصی، به متخصص طب فیزیکی امکان می‌دهند تا مشکلات عصبی که باعث درد، سستی و بی‌حسی و درنهایت اختلالاتی حرکتی می‌شوند را شناسایی و درمان کند.
روش درمان بهترین متخصص طب فیزیک در تهران
بهترین متخصص طب فیزیک در تهران هنگام معاینه و بررسی شرایط بیمار تنها بر عضو آسیب‌دیده تمرکز ندارد بلکه با در نظر گرفتن تمام مشکلات بیمار، برنامه درمانی چندجانبه را طراحی می‌کند و در صورت لزوم، بیمار را به متخصصان حوزه سلامت روان و دیگر کارشناسان توانبخشی ارجاع می‌دهد.
به‌عنوان‌مثال فردی که براثر سکته مغزی دچار معلولیت شده است، مطمئناً به لحاظ روانی نیز در شرایط مطلوبی نخواهد بود و مسلماً ضعف جسمانی مشکلات روحی را نیز در پی خواهد داشت. در این شرایط متخصص طب فیزیکی با تشکیل یک گروه توانبخشی و همکاری با متخصصان که شامل فیزیوتراپیست، روانشناس ، متخصصان و جراح مغز و اعصاب و ارتوپد و سایر کارشناسان حوزه سلامت هستند، سعی در بهبود کیفیت زندگی فرد و پیشگیری از عوارض و مشکلات ثانویه خواهد کرد.
بهبود شرایط روحی و کاهش درد، شرایط مطلوبی را فراهم می‌کند تا بیمار با فیزیوتراپیست و سایر برنامه‌های توانبخشی همکاری کرده و به‌این‌ترتیب روند درمان کوتاه‌تر و نتایج حاصل از آن، رضایت‌بخش و مفید خواهد بود.
تفاوت بین متخصص طب فیزیکی و فیزیوتراپیست
بزرگ‌ترین تفاوت بین فیزیوتراپیست و متخصص طب فیزیکی، طول دوره آموزش است. متخصص طب فیزیکی، دوره‌های آموزش پزشکی و رزیدنتی را در زمینه تخصص طب فیزیکی و توانبخشی گذرانده و دارای مجوز پزشکی است، یعنی پس از طی کردن دوره هفت ساله پزشکی، 3 الی 4 سال دوره رزیدنتی طب فیزیکی را پشت سر گذاشته است.
فیزیوتراپیست‌ها در سه مرحله کارشناسی، کارشناسی ارشد، و دکترا، دوره آموزشی خود را طی می‌کنند، از آنجایی که تحصیلات آن‌ها در حوزه پزشکی نیست، پزشک محسوب نمی‌شوند؛ درنتیجه در فرآیند تشخیص نقشی ندارند. اما در مراحل درمان و اجرای برنامه درمانی طراحی‌شده از سوی بهترین متخصص طب فیزیکی در تهران یا متخصص ارتوپد، نقش فعال و محوری دارند.
در حالی که فیزیوتراپیست و متخصص طب فیزیکی، هر دو، سیستم اسکلتی عضلانی بدن را به خوبی می‌شناسند، اما آموزش گسترده‌تر متخصصین طب فیزیکی به آن‌ها دانش عمیق‌تری در مورد ساختار و عملکرد بدن انسان می‌دهد. آن‌ها همچنین درک دقیقی در مورد چگونگی تأثیر سیستم عصبی، قلبی عروقی بر سیستم‌های اسکلتی عضلانی دارند.
متخصص طب فیزیکی نقش اصلی را در تشخیص، درمان و مدیریت مشکلات اسکلتی عضلانی ایفا می‌کند. پزشک شما بر اساس یافته‌های خود یک برنامه درمانی جامع طراحی می‌کند، بر اجرای آن نظارت نموده و اثربخشی آن را ارزیابی می‌کند.
نحوه همکاری متخصص طب فیزیکی و فیزیوتراپیست
در اولین جلسه درمان، فیزیوتراپیست، برای بررسی قدرت، تعادل عضلانی، رفلکس‌ها و دامنه حرکت بیمار، ارزیابی‌هایی را انجام می‌دهد و سپس با استفاده از دریافت‌های خود از شرایط بیمار و همچنین برنامه طراحی‌شده توسط متخصص طب فیزیکی، اولین جلسه درمان را آغاز می‌کند.
فیزیوتراپیست مسئول اجرای طرح درمانی ارائه‌شده توسط متخصص طب فیزیکی است. در طول جلسات درمان، فیزیوتراپ، بنا به تجویز متخصص طب فیزیکی برای بهبود شرایط بیمار از تجهیزات مکانیکی، جریان برق، استفاده از درمان‌های دستی، تمرینات ورزشی و استفاده از نور، پرتوهای فرابنفش و فروسرخ، آب (آب‌درمانی) و… استفاده می‌کند.
فیزیوتراپیست‌ها شرایط پزشکی را تشخیص نمی‌دهند اما متخصص طب فیزیکی این توانایی را دارد، او با استفاده از ابزارهای تشخیصی مانند اشعه ایکس، مطالعات هدایت عصبی نوار عصب عضله برای شناسایی شرایط پزشکی زمینه‌ای که نیاز به توانبخشی دارند، استفاده می‌کند.
بهترین متخصص طب فیزیکی در تهران به تمام جنبه‌های سلامتی بیمار توجه دارد و مشکلات مربوط به‌سلامتی را برای طراحی یک پروتکل درمانی در نظر می‌گیرد. آن‌ها با همکاری فیزیوتراپ‌ها به بیمار کمک می‌کنند تا در مورد عوارض ناشی از شرایطی مانند دیابت، بیماری قلبی، آرتریت و COPD (بیماری مزمن انسداد ریه) روش‌های درمانی مناسب را انجام دهند. آن‌ها همچنین انواع تکنیک‌های غیر جراحی را برای مدیریت درد ارائه می‌دهند.
در مواردی مانند قطع اندام دیابتی که نیاز به مراقبت‌های تخصصی است، متخصص طب فیزیکی نقش کلیدی در بهبودی بیمار دارد. آن‌ها تمام ابزارهایی را که برای بازیابی عملکرد نیاز است، از دستگاه‌های مصنوعی گرفته تا مدیریت درد، فراهم می‌کنند.
فیزیوتراپ از اطلاعات تشخیصی و توصیه‌های ارائه‌شده توسط پزشکان و متخصص طب فیزیکی برای انجام بخشی از درمان استفاده می‌کند. آن‌ها می‌توانند به بیمار کمک کنند تا از یک وسیله مصنوعی (پروتزها) یا دیگر تجهیزات کمکی استفاده نماید.
تفاوت بین متخصص طب فیزیکی و متخصص ارتوپد
پزشک ارتوپد، درزمینه تشخیص و درمان استخوان و بیماری‌های اسکلتی متخصص است. این پزشکان از طریق جراحی، گچ گرفتن و بریس بندی استخوان‌ها (پوشش‌هایی که در کنار اندام آسیب‌دیده مثل زانو قرارگرفته یا پوشیده می‌شود تا حرکات عضو را تحت کنترل بگیرد) مشکلات ساختاری و حرکتی را درمان می‌کنند. همان‌طورکه قبلاً ذکر شد بهترین متخصص طب فیزیکی در تهران روش‌های تهاجمی درمان مانند جراحی را در برنامه کاری خود ندارد.
تفاوت بین کایروپرکتور و متخصص طب فیزیکی
کایروپراکتورها برای درمان مشکلات مربوط به ستون فقرات و گردن به بیماران کمک می‌کنند. کار اصلی آن‌ها ارائه روش‌های درمانی مانند ماساژ (درمان دستی) ، آموزش حرکات اصلاحی و ورزش است. خدمات درمانی آن‌ها بیشتر مربوط به ستون فقرات و گردن و مشکلات مربوط به آن است. کایروپراکتورها در رشته پزشکی تحصیل نمی‌کنند، درنتیجه پزشک نیستند، بلکه در مراکز آموزشی مربوط به این رشته تحصیل‌کرده و پس از گذراندن دوره آموزش و کارآموزی، مدرک و مجوز کار را دریافت می‌کنند.
طب فیزیکی شاخه‌ای از رشته پزشکی است و متخصص این رشته پس از 10 سال تحصیل، به‌عنوان متخصص این رشته شناخته می‌شود. بهترین متخصص طب فیزیکی در تهران با گذراندن دوره رزیدنتی مربوط به طب فیزیکی و توانبخشی، آماده ارائه خدمات درمانی به بیماران است.
نتیجه گیری و جمع بندی
بهترین متخصص طب فیزیکی در تهران نقش کلیدی در درمان مشکلات حرکتی دارد. این متخصصان با معاینه و بررسی همه‌جانبه شرایط بیمار با طرح‌ریزی برنامه درمانی مناسب و همکاری با تیمی از کارشناسان توانبخشی، به برطرف کردن مشکلات جسمی و روحی بیمار می‌پردازند. هرچند طب فیزیکی، برای بیشتر افراد، ناآشنا است، اما قدمت آن به چندین دهه قبل بازمی‌گردد. فعالیت‌های متخصصان این رشته توانسته تا حدود زیادی امید به زندگی را در بین افراد کم‌توان و دارای مشکلات حرکتی افزایش دهد. در بسیاری موارد طب فیزیکی به‌عنوان یک روش مکمل درمانی، ضرورت انجام بسیاری از جراحی‌های مربوط به ساختار اسکلتی را برطرف کرده و با تمرینات و حرکات اصلاحی طول مدت درمان را کاهش داده است. برای پیدا کردن بهترین متخصص طب فیزیکی در تهران، آشنایی با حیطه وظایف این پزشکان و جایگاه آن‌ها در حوزه خدمات توانبخشی، بسیار مهم است.
