کایروپراکتیک چیست؟ انواع آن کدام است؟ چه خدماتی در آن ارائه می‌شود؟ چه فواید و عوارضی دارد؟ آگاهی شما از این نوع طب پزشکی تا چه حدی است؟ به نظر شما کار درمانگر کایروپراکتیک چیست؟ اگر جزو افرادی هستید که از درد ستون فقرات، سیستم عصبی-عضلانی و اسکلتی رنج می‌برید، این روش درمانی ممکن است برای شما موثر باشد. برای پاسخ به تمام سوالات مطرح شده و آشنایی بیشتر با این نوع روش درمانی، در ادامه‌ی این مقاله همراه ما باشید.
کایروپراکتیک، نوعی طب پزشکی مکمل است که بر قابلیت بدن برای خوددرمانی متمرکز است. در این حرفه، مراقبت بهداشتی از سیستم عصبی-عضلانی، اسکلتی، استخوان‌ها، ماهیچه‌ها، تاندون‌ها و رباط‌ها به همراه سایر درمان‌ها از جمله تغذیه و ورزش انجام می‌شود. درمانگر، در حوزه‌ی مربوط به استخوان‌درمانی آموزش دیده است و لزوماً پزشک نیست. این متخصصان، با تنظیم و تطبیق ستون فقرات به مدیریت کمر درد و گردن درد کمک می‌کنند و معتقدند تنظیم ستون فقرات به بهبود عملکرد سایر سیستم‌ها در بدن کمک می‌کند.
کایروپراکتیک‌ها علاوه بر تنظیم ستون فقرات، از انواع مختلفی از درمان‌ها به ویژه برای گردن و کمردرد استفاده می‌کنند. مانند سایر انواع متخصصان ستون فقرات، این درمانگران، ارزیابی فیزیکی و عصبی کامل از بیمار را برای تشخیص علت درد ناشی از ستون فقرات انجام می‌دهند. این نوع طب مکمل، چیزی بیش از اصلاح ستون فقرات است. درمانگران از انواع روش‌های درمانی برای کمک به بهبودی و بازگرداندن بیمار به زندگی بدون درد و سالم استفاده می‌کنند.
کلینیک طب فیزیکی طبیب در خدمت شما بیماران گرامی میباشد
فعالیت‌های کایروپراکتیک، رویکردی طبیعی و بدون دارو برای کمک به کاهش درد و دستیابی به تحرک بیشتر بیماران است. اگر ستون فقرات به درستی تراز شده باشد، سیستم عصبی به درستی کار خواهد کرد و فشار بر روی کمر و گردن به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌یابد. تنظیماتی که در این روش درمانی، برای بازگرداندن عملکرد و تحرک مفاصل استفاده می‌شود، بسیار موثر است و منجر به افزایش دامنه‌ی حرکتی و کاهش درد بیمار خواهد شد. هفت نوع اصلی این روش درمانی عبارتند از: تکنیک متنوع، تحرک ستون فقرات، تکنیکThompson Drop-Table، تنظیم گونستاد، روش فعال‌کننده، تکنیک Flexion Distraction و رفع فشار ستون فقرات.
- تکنیک متنوع
تکنیک متنوع دارای 3 هدف اصلی است: بازگرداندن تراز ستون فقرات، ترمیم اختلال عملکرد مفاصل و اطمینان از حرکت و تحرک مناسب. با استفاده از رانش‌های دستی دقیق، متخصصان می‌توانند تراز ستون فقرات را بازیابی و دامنه‌ی حرکتی بیمار را در صورت وجود هرگونه مشکل در مفاصل یا استخوان‌ها افزایش دهند. این تکنیک به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد و اکثر کایروپراکتیک‌ها از این تکنیک استفاده می‌کنند.
- تنظیم و تطبیق ستون فقرات
تنظیم و تطبیق ستون فقرات، هم توسط کایروپراکتیک‌ها و هم فیزیوتراپیست‌ها برای کاهش فشار روی مفاصل، کاهش التهاب و بهبود عملکرد عصبی استفاده می‌شود. این روش، مشابه تکنیک متنوع است؛ با این تفاوت که از حرکات رانشی ملایم‌تر و کششی بیشتر استفاده می‌شود.
- تکنیک Thompson Drop-Table
در این تکنیک از میز طراحی شده‌ی خاصی استفاده می‌شود که مجهز به مکانیسم‌های رهاسازی است. متخصص کایروپراکتیک، فشار سریعی را بر بیمار اعمال می‌کند تا حرکت ملایمی شبیه لرزش سبک در بیماران احساس گردد.
- تنظیم و تطبیق گونستاد
تنظیم گونستاد، برای بازیابی تراز طبیعی دیسک و بازیابی حداکثر تحرک در بیمار استفاده می‌شود. این حرکت، در حالت نشسته یا خوابیده بر روی پهلوی بیمار انجام می‌شود. یکی از جنبه‌های منحصربه‌فرد این روش این است که نقطه‌ی تماس روی دست کایروپراکتیک را می‌توان با نشستن یا خوابیدن بیمار به پهلو انجام داد، تا تحرک بر روی قسمت پایین کمر یا لگن انجام شود.
- روش فعال‌کننده
متخصصان کایروپراکتیک برای اعمال ضربه‌ی ملایم به اندام‌ها یا بخش‌های مهره‌ای ستون فقرات، از دستگاه دستی کوچکی به نام «فعال‌کننده» استفاده می‌کنند. دستگاه فنری برای تنظیم صدای سیستم عصبی استفاده می‌شود و می‌تواند برای درمان کمکی در بیماری‌های مختلف استفاده شود.
- تکنیک Flexion Distraction
در این تکنیک، متخصصان کایروپراکتیک از میز مخصوصی استفاده می‌کنند که ستون فقرات را با حرکت ریتمیک ملایم، منحرف و خم می‌کند. از این حرکت معمولاً برای درمان کمردرد و پا درد استفاده می‌شود؛ بدون درد و راحت است و گزینه‌ای عالی برای بیمارانی محسوب می‌شود که اخیراً دچار آسیب یا حساسیت نسبت به سایر حرکات شده‌اند.
- رفع فشار ستون فقرات
رفع فشار ستون فقرات بیشتر به عنوان تکنیک کایروپراکتیک در نظر گرفته می‌شود. در درمان علائم کمردرد که در نتیجه‌ی فتق، تحلیل دیسک و.. ایجاد می‌شود، بسیار موثر است. در این تکنیک، از میز مخصوصی استفاده می‌شود که با کشش دقیق ستون فقرات، موجب تقویت جریان صحیح آب، اکسیژن و سایر مایعات ضروری به دیسک‌ها و سراسر ستون فقرات می‌شود.
در جلسه‌ی اول، متخصص کایروپراکتیک معمولاً به ارزیابی و شرح حال مراجعهکننده می‌پردازد. سوالاتی از قبیل: سابقه‌ی می‌گرن، الگوی خواب، رژیم غذایی، فعالیت بدنی و غیره. همچنین، معاینه‌ی وضعیت بدنی، تست قدرت عضلانی، تحرک بازو، پا، شانه، لگن و… انجام می‌شود تا موارد غیرمعمول بررسی گردد. حتی ممکن است عکسبرداری با اشعه ایکس برای مراجعهکننده درخواست شود. معمولاً، درمانگر موقعیت‌های مختلفی را به عنوان روش‌های کمک درمانی روی مراجعه‌کنندگان بررسی می‌کند. اغلب، فرد روی میزی با روکش مخصوص قرار می‌گیرد و متخصص، ستون فقرات یا مفاصل را با استفاده از نیروی کنترل‌شده‌ای، تراز می‌کند. درمان‌های رایج و خدماتی که متخصصان ارائه می‌دهند شامل ورزش‌های درمانی و کششی، کشش ستون فقرات، درمان دستی بافت نرم، تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS) ، اولتراسوند، مشاوره‌ی رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی است.
- ورزش درمانی
درمانگر کایروپراکتیک معمولاً تمرینات تقویتی خاصی را برای بیمارانی که مبتلا به مشکلات کمر، گردن و سایر اندام‌ها هستند، تجویز می‌کند. این تمرینات می‌تواند به کاهش درد، جلوگیری از زوال عضلانی، ارتقاء سلامت مفاصل، افزایش قدرت، ثبات و دامنه‌ی حرکتی و محافظت در برابر آسیب‌های مکرر کمک کند. درمانگر بر چگونگی انجام تمرینات نظارت می‌کند تا زمانی که فرد بتواند به تنهایی آن‌ها را انجام دهد.
- کشش‌های درمانی پس از آسیب
کشش درمانی، راه مهمی‌برای جلوگیری از تشکیل بافت اسکار است. حتی پس از بهبود آسیب ستون فقرات، داشتن برنامه‌ی کششی منظم به انعطاف‌پذیری بافت‌ها، افزایش تحرک و محافظت در برابر آسیب‌ها کمک می‌کند. متخصص کایروپراکتیک تکنیک‌های کششی مناسب را معرفی و نظارت می‌کند تا زمانی که فرد بتواند به تنهایی آن‌ها را انجام دهد.
- کشش ستون فقرات
بسیاری از کایروپراکتیک‌ها از کشش ستون فقرات استفاده می‌کنند که در آن از دستگاه‌های کششی برای قسمت‌هایی از ستون فقرات استفاده می‌شود. این روش درمانی کمک می‌کند تا مهره‌ها به آرامی از هم جدا شوند و در نتیجه فشار بر روی دیسک و ریشه‌ی عصبی کمتر شود.
- درمان دستی بافت نرم
متخصصان کایروپراکتیک از انواع درمان‌های دستی بافت نرم برای بهبود عملکرد بافت‌ها از جمله (عضلات، رباط‌ها، تاندون‌ها و کپسول‌های مفصلی) استفاده می‌کنند که شامل پین، کشش و تحرک بافت نرم با کمک ابزار (تکنیک گراستون) است.
- روش‌های فیزیوتراپی
روش‌های فیزیوتراپی شامل: تحریک عضلانی، تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) ، سونوگرافی، یخ و گرما درمانی است.
- در روش تحریک عضلانی از پالس‌های الکتریکی نوری استفاده می‌شود که از طریق الکترودهایی که روی پوست قرار می‌گیرند، به نواحی خاصی از بدن منتقل می‌شوند. متخصص کایروپراکتیک از انواع مختلفی تحریک الکتریکی استفاده می‌کند؛ برخی برای تسکین درد یا کاهش التهاب مفید هستند و برخی به بهترین شکل، اسپاسم عضلانی را درمان می‌کنند و برخی باعث انقباض عضلات و کاهش آتروفی عضلانی می‌شوند.
- در تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) ، یونیت TENS شامل دستگاه تحریک عضلانی کوچک و قابل حمل با باتری است که می‌تواند در خانه برای کمک به کنترل درد استفاده شود. درمانگر برای کنترل درد از شدت‌های متغیر جریان الکتریکی استفاده می‌کند. این درمان، برای کمک به بیماران برای گذراندن دوره‌های درد شدید (حاد) توصیه می‌شود. واحدهای TENS معمولاً برای دردهای مزمن توصیه نمی‌شوند.
- سونوگرافی یا اولتراسوند درمانی، نوعی گرمادرمانی عمیق است که با استفاده از امواج صوتی ایجاد می‌شود و متخصص کایروپراکتیک این خدمت را ارائه می‌دهد. هنگامی که امواج صوتی بر روی بافت‌های نرم و مفاصل اعمال می‌شود، نوعی میکروماساژ ایجاد می‌شود که به کاهش تورم، افزایش جریان خون و کاهش درد، سفتی و اسپاسم عضلانی کمک می‌کند.
- یخ و گرمادرمانی، از دیرباز برای درمان بسیاری از بیماری‌های دردناک استفاده شده است و امروزه در این روش درمانی، این خدمات ارائه می‌شود. یخ‌درمانی، اغلب برای کاهش تورم و کمک به کنترل درد بلافاصله پس از آسیب استفاده می‌شود. گرمادرمانی برای شل کردن عضلات، افزایش گردش خون و تسکین بیماران مبتلا به درد مزمن به کار می‌رود؛ بسته به شرایط بیمار می‌توان از ترکیب یخ و گرما استفاده کرد.
- مشاوره رژیم غذایی
مطالعات نشان داده‌اند که رژیم غذایی نامناسب و عدم تعادل تغذیه‌ای باعث ایجاد بیماری‌های جدی از قبیل بیماری قلبی، سکته، دیابت و سرطان می‌شود. کایروپراکتیک‌ها به طور خاص در زمینه‌ی رژیم غذایی و مشاوره‌ی تغذیه آموزش دیده‌اند. درمانگر می‌تواند برنامه‌ی تغذیه‌ای خاص مطابق با نیازهای فرد را طراحی کند که به حفظ سلامتی و کاهش خطر صدمات جدی به فرد کمک کند.
- اصلاح سبک زندگی
متخصص کایروپراکتیک در مورد انتخاب‌های سبک زندگی سالم و عادات بهداشتی ناسالم به فرد کمک می‌کند و استراتژی‌های عملی برای مقابله و مدیریت آن‌ها ارائه می‌دهد. انتخاب سبک زندگی سالم، می‌تواند بر سلامت بلندمدت فرد تأثیر زیادی داشته باشد. سبک زندگی ناسالم و حتی به ظاهر کوچک می‌تواند به مرور زمان منجر به مشکلات جدی در سلامتی شود. نمونه‌هایی از انتخاب‌های سبک زندگی و رفتارهایی که می‌توانند اثرات منفی بر سلامت فردی داشته باشند عبارتند از:
- عدم ورزش منظم
- استعمال دخانیات
- رژیم غذایی ضعیف
- استرس روحی بیش از حد
- مصرف بیش از حد دارو
- مصرف زیاد الکل
- وضعیت بدنی ضعیف
- بلند کردن اجسام به شیوه‌ای نامناسب
- درمان اولیه‌ی کایروپراکتیک، کمک به اصلاح ستون فقرات با استفاده از دست یا ابزارهایی برای اعمال نیرو به مفاصل ستون فقرات است.
- در این روش درمانی، داروهای ضددرد تجویز نمی‌شود، بلکه با استفاده از تکنیک‌هایی از جمله ماساژ درمانی، اولتراسوند و… عملکرد بدن بهبود می‌یابد.
- اگر این مراقبت‌ها، درد را در فرد کاهش ندهد یا موجب افزایش شدت درد و یا مواردی از قبیل احساس ضعف یا بی‌حسی گردد، باید از انجام آن خودداری و به پزشک مراجعه شود.
- اکثر مردم پس از اولین مراجعه، احساس تسکین درد را تجربه خواهند کرد و با گذشت زمان شاهد بهبود سلامت خود هستند.
طب مکمل کایروپراکتیک، از جمله روش‌های غیرتهاجمی با قابلیت عملکرد بالا برای درمان شایع‌ترین مشکلات پزشکی از جمله کمردرد، گردن درد و سردرد است. همچنین، در درمان عملکرد مفصل آرتروز موثر است و بسته به نوع آرتریت، ممکن است موجب افزایش دامنه‌ی حرکتی و کاهش اسپاسم عضلانی گردد. دیگر فواید این روش، شامل موارد زیر است:
- پیشگیری از بیماری‌ها
- افزایش توانایی و انرژی بدن
- تقویت دستگاه ایمنی
- تقویت عملکرد ستون فقرات، مفاصل و ماهیچه‌ها
- تسکین درد
- کاهش اضطراب و افسردگی
از طرف دیگر، بهتر است در صورت وجود هرکدام از علائم و بیماری‌های زیر، از انجام این روش درمانی اجتناب شود و یا قبل از اقدام به آن، با پزشک مشورت گردد:
- افراد مبتلا به سرطان
- افراد مبتلا به پوکی استخوان
- افراد مبتلا به آرتروز گردن
- افراد مبتلا به التهاب و یا تنگی کانال نخاعی در قسمت کمر
- در صورت مصرف داروهای رقیق‌کننده‌ی خون
ممکن است فرد چند روز پس از انجام این روش درمانی، دچار سردرد خفیف یا احساس خستگی شود؛ یا در نواحی تحت درمان احساس درد داشته باشد و در موارد نادر دچار فتق دیسک و یا ناراحتی‌های دیگری شود.
برای مدیریت یا کاهش درد در ناحیه‌ی کمر، گردن و سر می‌توان به متخصص کایروپراکتیک مراجعه کرد. همچنین، جهت بهبود دامنه‌ی حرکتی عضلات و ماهیچه‌ها در قسمت‌های مختلف بدن به خصوص در درمان کمردرد، سردرد و مشکلات ستون فقرات می‌توان از این روش درمانی مقرون به صرفه، بدون مصرف دارو، غیرتهاجمی و با قابلیت عملکرد بالا استفاده کرد.
همانطور که در این مطلب اشاره شد، درمان طبی کایروپراکتیک به عنوان روش درمانی موثر با قابلیت‌های کاربردی گسترده است که به دلیل استفاده‌ی ترکیبی از روش‌های پیراپزشکی مختلف از جمله فیزیوتراپی، استخوان‌درمانی، تغذیه و… و به دلیل گستره‌ی تکنیک‌های به کار رفته، می‌تواند در درمان سیستم عصبی-عضلانی، اسکلتی، استخوان‌ها، اعصاب، ماهیچه‌ها، تاندون‌ها و رباط‌ها به طور موفق عمل کند. توصیه می‌شود در صورت وجود هر گونه مشکلات پزشکی و اطمینان از عدم وجود مشکلات زمینه‌ای، قبل از انجام این روش طبی درمانی مکمل، با پزشک متخصص مغز و اعصاب مشورت شود.
