نوار عصب چهار اندام چیست ؟

سیستم عصبی محیطی شبکه‌ای از اعصاب حرکتی و حسی است که مغز و نخاع را به بقیه‌ قسمت‌های بدن متصل می‌کند. این اعصاب خارج از مغز و در امتداد نخاع قرار دارند و به ما کمک می‌کنند تا بر عضلات خود کنترل داشته باشیم و حواس مختلف را نیز تجربه کنیم. اگر فردی به هر دلیلی دچار آسیب و یا اختلال عملکرد عصبی شود، چه باید کرد؟ آیا رهیافتی برای سنجش اختلالات ترکیبی اعصاب و ماهیچه‌های بدن وجود دارد؟ تفاوت عملکرد اعصاب سالم و آسیب‌دیده چگونه است؟ آیا آزمایشی برای تمایز بین این دو مورد وجود دارد؟ آزمایش نوار عصب چهار اندام، جهت بررسی این اهداف طراحی شده است. اگر در جستجوی مرکزی برای انجام نوار عصب و عضله هستید و قصد دارید تا اطلاعاتی در مورد این آزمایش و خصوصیات مراکز پزشکی ارائه‌ دهنده‌ این خدمات بیشتر بدانید، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را مطالعه کنید.

آشنایی با آزمایش نوار عصب چهار اندام

آزمایش الکترومیوگرافی (EMG) و آزمایش سرعت هدایت عصبی (NCV) که در اغلب موارد به طور همزمان انجام می‌شوند، آزمون‌های جامع و دقیقی هستند که به عنوان آزمایش نوار عصب و عضله شناخته می‌شوند. این آزمایش‌ها به متخصص مغز و اعصاب کمک می‌کنند تا میزان فعالیت الکتریکی عضلات و اعصاب و میزان آسیب آن‌ها را ارزیابی کنند. در واقع، پزشکان برای دستیابی به آنچه که باعث درد عصبی، نوروپاتی در دست‌ها، پاها، نوروپاتی محیطی دیابتی و پلی نوروپاتی محیطی می‌شوند، از این آزمایش‌ها استفاده می‌کنند. نام آزمایش نوار عصب چهار اندام نیز مربوط به چهار اندامی است که یکی مربوط به دو اندام فوقانی یعنی دست‌ها و دیگری مربوط به دو اندام تحتانی یعنی پاها است.

آزمایش NCV چیست؟

برای تشخیص آسیب و اختلال عملکرد عصبی، از آزمایش سرعت هدایت عصبی (NCV) یا آزمایش هدایت عصبی استفاده می‌شود. NCV قسمتی از آزمایش نوار عصب چهار اندام است. با استفاده از این آزمایش، سرعت سیگنال‌های الکتریکی که از طریق اعصاب محیطی عبور می‌کنند، محاسبه می‌شود. اعصاب سالم سیگنال‌های الکتریکی را سریع‌تر و با سرعت بیشتری انتقال می‌دهند؛ اما، اعصاب آسیب‌دیده به خوبی عمل نمی‌کنند. با انجام آزمایش NCV، پزشک قادر به تشخیص این مورد است که آیا فرد از آسیب به فیبر عصبی یا ضربه‌ وارد شده به غلاف میلین، که از بافت چربی برای محافظت از سلول‌های عصبی تشکیل شده است، رنج می‌برد یا خیر. به علاوه، این آزمایش به پزشک این امکان را می‌دهد تا بین اختلال عصبی و آسیب عصبی که ماهیچه‌ها را مختل می‌کند، تمایز قائل شود.

آزمایش EMG چیست؟

الکترومیوگرافی برای تعیین ناهنجاری‌های عصبی عضلانی، ارزیابی سلامت عضلات و سلول‌های عصبی کنترل‌کننده‌‌ نورون‌های حرکتی است. نورون‌های حرکتی، سیگنال‌های الکتریکی منتقل می‌کنند که باعث انقباض ماهیچه‌ها می‌شود. EMG قسمتی از آزمایش نوار عصب چهار اندام است که پاسخ عضلات یا فعالیت الکتریکی حاصل از تحریک عصب عضله را اندازه‌گیری می‌کند. در EMG از ماده‌ای رسانا به نام الکترود برای تبدیل سیگنال‌ها به نمودارها، صداها یا مقادیر عددی استفاده می‌شود که سپس توسط متخصص تفسیر می‌گردد. در صورت مشاهده‌ علائم اختلال عضلانی یا عصبی، پزشک این آزمایش را تجویز می‌کند. EMG علاوه بر کمک به پزشک در تعیین محل خاص آسیب، اطلاعاتی در مورد میزان آسیب عضلانی و یا عصبی ارائه می‌دهد. برای مثال، آزمایش EMG برای انواع مختلف شرایط پزشکی از جمله بیماری ALS به کار می‌رود. بسته به شرایط مورد آزمایش و نتایج، این تست معمولاً بین 30 تا 60 دقیقه طول می‌کشد.

انواع آزمایش EMG

EMG به دو شیوه‌ سوزنی و هدایت عصبی انجام می‌شود:

1. معاینه‌ سوزن برای آزمایش عضله: قسمتی از آزمایش نوار عصب چهار اندام به این شیوه انجام می‌شود که سوزن‌های بسیار نازکی به عنوان الکترود در چندین عضله قرار می‌گیرند تا فعالیت الکتریکی عضله‌ موردنظر را ثبت کنند. هر سوزن دارای یک الکترود میکروسکوپی است که سیگنال‌های عادی و غیرعادی صادره توسط هر عضله را ارزیابی و ثبت می‌کند.
2. مطالعه‌ هدایت عصبی: در قسمت دیگری از آزمایش نوار عصب چهار اندام، شوک‌های الکتریکی کوچکی به صورت برچسب‌های الکترودی بر روی پوست قرار می‌گیرند و جهت تحریک اعصاب، این برچسب‌ها در نقاط مختلف بدن به کار می‌روند. با تحریک کردن این اعصاب، می‌توان عملکرد سرعت و قدرت سیگنال‌های بین دو یا چند نقطه را ارزیابی نمود.

کاربرد آزمایش نوار عصب چهار اندام

آزمایش نوار عصب چهار اندام EMG/NCV به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلات ناشی از ستون فقرات که منجر به بی‌حسی و یا گز گز اندام‌ها می‌شوند، علت گرفتگی عضلات، سستی در اندام‌ها و مجموعه‌ای از بیماری‌های ناتوان‌کننده‌ دیگر را تشخیص دهند. در صورت بروز علائمی از جمله کرختی، بی‌حسی دیابتی، کاهش حس، احساس گز گز دائمی، سوزش یا درد، اسپاسم یا ضعف عضلانی، مشکل در انجام فعالیت‌های روزمره مانند بستن دکمه‌های لباس، دست زدن به اشیا یا راه رفتن ، گردن درد، درد شانه، کمر درد، درد و یا بی‌حسی بازو، پا درد و یا بی‌حسی، اختلال عصبی محیطی یا نوروپاتی، ممکن است پزشک آزمایش جامع EMG یا فقط آزمایش NCV را بسته به شرایط بیمار تجویز کند.

همانطور که در این مطلب توضیح داده شد، آزمایش‌های الکترومیوگرافی و هدایت عصبی به عنوان آزمایش نوار عصب چهار اندام برای تشخیص شرایط مختلف پزشکی از جمله: آسیب اعصاب محیطی، آسیب عصب صورت، گردن، شانه، بازو، دست، پا، کمر، آسیب عصب اولنار، آسیب عصب سیاتیک، آسیب عصبی دیابتی ضروری هستند. این آزمایشات بسته به شرایط بیمار، توسط متخصص مغز و اعصاب تجویز و تفسیر می‌گردند. آزمایش نوار عصب چهار اندام EMG/NCV باید در کلینیک مغز و اعصاب و زیر نظر بهترین متخصص مغز و اعصاب انجام شود. این آزمایش‌ها بسیار ایمن، دقیق و قابل اعتماد هستند، لذا، انجام آن توسط کادر پزشکی مطمئن و باتجربه، این اطمینان خاطر را در بیماران ایجاد خواهد کرد که بهترین خدمات پزشکی را زیر نظر متخصصان کارآمد دریافت خواهند کرد.

از آنجایی که آزمایش‌های نوار عصب چهار اندام به تشخیص بسیاری از شرایط پزشکی کمک می‌کنند، متخصصان مغز و اعصاب را قادر خواهند ساخت تا برنامه‌های درمانی سفارشی و جامعی را مطابق با نتایج آزمایش‌ها طراحی نمایند. از این طریق بیماران در مسیر بهبودی مناسب قرار ‌گیرند، درد عصبی آن‌ها تسکین یابد و از کیفیت زندگی بهتری بهره‌مند شوند. اگر شما و اطرافیانتان هم دچار هر نوع درد عصبی، خستگی یا ضعف عضلانی هستید، پیشنهاد می‌کنیم همین امروز با ما تماس بگیرید تا بتوانید توانایی لذت یک زندگی بدون درد را به خود هدیه دهید!