آیا سکته مغزی خوب میشود ؟

آیا سکته مغزی قابل درمان است؟ پاسخ کوتاه این است که بله! سکته مغزی قابل درمان است، اما در دو مرحله رخ‌‌ می‌دهد. جهت درمان سکته مغزی، اول، متخصص مغز و اعصاب درمان خاصی را برای بازگرداندن جریان خون طبیعی در مغز انجام‌‌ می‌دهند؛ سپس بیمار برای رفع عوارض ثانویه در توانبخشی شرکت‌‌ می‌کند. در حالی که بازسازی بافت آسیب دیده مغز تقریباً غیرممکن است، توانبخشی به بخش‌‌‌های سالم مغز‌‌ می‌آموزد که چگونه مناطق آسیب دیده را ترمیم کنند. در این مقاله به چگونگی این فرایند و آنچه باید در مورد درمان سکته مغزی بدانید، پرداخته‌ایم.

درمان اولیه سکته مغزی

سکته مغزی با عنوان حمله مغزی نیز شناخته‌‌ می‌شود و زمانی اتفاق‌‌ می‌‌افتد که جریان خون در مغز به دلیل گرفتگی شریان (سکته مغزی ایسکمیک) یا ترکیدگی شریان (سکته مغزی هموراژیک) به خطر بیفتد. برای درمان سکته مغزی ایسکمیک، پزشکان باید لخته خون را از طریق دارو یا جراحی حل کنند. داروهای رایجی که برای درمان سکته مغزی ایسکمیک استفاده‌‌ می‌شوند، عبارتند از tPA یا آسپرین که به رقیق شدن خون و حل شدن لخته در مغز کمک‌‌ می‌کند.

هنگامی که نمی‌توان از داروها استفاده کرد، پزشکان ممکن است نیاز داشته باشند که لخته را به صورت دستی از طریق جراحی خارج کنند. با این حال، پزشکان اغلب‌‌ می‌توانند به جای باز کردن جمجمه، از شریان پا عبور کنند تا به لخته در مغز برسند (نوعی جراحی به نام آمبولکتومی مکانیکی) .

سکته هموراژیک اغلب به یک نوع جراحی تهاجمی‌برای ترمیم رگ خونی ترکیده در مغز نیاز دارد. معمولاً بخشی از جمجمه برداشته‌‌ می‌شود تا پزشکان بتوانند به شریان پاره شده (نوعی جراحی به نام کرانیوتومی) دسترسی پیدا کنند. جراحی‌‌‌های تهاجمی خطر بیشتری دارند، اما اغلب برای توقف سکته هموراژیک ضروری هستند. تا زمانی که سکته مغزی درمان نشود، آسیب ناشی از کمبود جریان خون بدتر‌‌ می‌شود؛ پس از درمان سکته، جان فرد نجات یافته و احتمال بهبودی در انتظار است.

درمان سکته مغزی ایسکمیک

اگر در عرض 3 ساعت پس از اولین علائم سکته ایسکمیک به کلینیک مغز و اعصاب بروید، ممکن است نوعی دارو به نام ترومبولیتیک برای شکستن لخته‌‌‌های خون دریافت کنید. فعال کننده پلاسمینوژن بافتی (tPA) یک ترومبولیتیک است. tPA شانس بهبودی پس از سکته را افزایش‌‌ می‌دهد. مطالعات نشان‌‌ می‌دهد که احتمال بهبودی کامل یا ناتوانی کمتری در بیماران مبتلا به سکته مغزی ایسکمیک که tPA دریافت‌‌ می‌کنند، نسبت به بیمارانی که دارو را دریافت نمی‌کنند، بیشتر است. بیماران تحت درمان با tPA نیز کمتر به مراقبت طولانی مدت در خانه نیاز دارند.

متأسفانه، بسیاری از قربانیان سکته مغزی برای درمان tPA به موقع به بیمارستان نمی‌‌رسند. به همین دلیل، بسیار مهم است که علائم و نشانه‌‌‌های سکته مغزی را فوراً بشناسید و با اورژانس تماس بگیرید. پزشکان همچنین ممکن است سکته مغزی ایسکمیک را با داروهای دیگر مانند رقیق‌کننده‌‌‌های خون و همچنین جراحی برای برداشتن لخته، درمان کنند.

 

درمان سکته مغزی هموراژیک

برای توقف خونریزی ناشی از سکته هموراژیک و نجات بافت مغز، ممکن است به داروها، جراحی یا اقدامات دیگری نیاز باشد. مثلاً ممکن است برای توقف خونریزی و نجات بافت مغز به دارو، جراحی یا سایر روش‌ها نیاز باشد. از جمله آن‌ها عبارتند از:

• روش‌‌‌های اندوواسکولار: روش‌های اندوواسکولار که‌‌ می‌‌توانند به ترمیم یک نقطه ضعیف یا شکستگی در رگ خونی کمک کنند، ممکن است برای درمان سکته ‌مغزی هموراژیک خاص مورد استفاده قرار گیرند.
• درمان جراحی: سکته‌‌‌های هموراژیک را‌‌ می‌توان با جراحی درمان کرد. اگر خونریزی ناشی از پارگی آنوریسم باشد، ممکن است یک گیره فلزی برای جلوگیری از خونریزی در محل قرار داده شود.

اگر سکته کرده اید، در معرض خطر سکته دیگری هستید!

• از هر 4 بازمانده سکته، 1 نفر در عرض 5 سال دچار سکته دیگری‌‌ می‌شود.
• خطر سکته مغزی در عرض 90 روز پس از حمله ایسکمیک گذرا (TIA) ممکن است تا 17٪ باشد، با بیشترین خطر در طول هفته اول.

به همین دلیل است که درمان علل زمینه‌ای سکته مغزی از جمله بیماری قلبی، فشار خون بالا، فیبریلاسیون دهلیزی (ضربان قلب سریع و نامنظم) ، کلسترول بالا و دیابت مهم است. پزشک ممکن است به شما دارو بدهد یا به شما بگوید رژیم غذایی خود را تغییر دهید، ورزش کنید یا سایر عادات سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید. جراحی نیز ممکن است در برخی موارد مفید باشد.

مدت زمان بهبودی از سکته مغزی

توانبخشی پس از سکته مغزی در بیمارستان، اغلب در عرض یک یا 2 روز پس از سکته آغاز‌‌ می‌شود. توانبخشی به تسهیل انتقال از بیمارستان به خانه و به جلوگیری از سکته مغزی دیگر کمک می‌کند. زمان بهبودی پس از سکته مغزی برای هرکس متفاوت است. ممکن است هفته‌ها، ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد. برخی از افراد به طور کامل بهبود‌‌ می‌یابند، اما برخی دیگر ناتوانی‌‌‌های طولانی مدت یا مادام العمر دارند.

 

 

چگونه اثرات ثانویه سکته مغزی را درمان کنیم؟

هر سکته مغزی متفاوت است، زیرا‌‌ می‌تواند نواحی مختلفی از مغز را تحت تاثیر قرار دهد. در نتیجه، هر بیمار اثرات ثانویه سکته مغزی را به صورت متفاوت تجربه‌‌ می‌کند. توانبخشی، از مراحل درمان سکته مغزی، به بیماران کمک‌‌ می‌کند تا عملکردی را که در اثر سکته مغزی مختل شده است، به دست آورند. به عنوان مثال، یک هدف رایج در طول توانبخشی سکته مغزی، بازیابی توانایی راه رفتن، صحبت کردن و انجام کارهای روزانه است.

در بسیاری از موارد، زمانی که یک برنامه توانبخشی طولانی مدت و فشرده دنبال شود، بهبود نسبی یا حتی کامل، امکان پذیر است. اگرچه سلول‌‌‌‌های مرده مغز را نمی‌توان بازیابی کرد، اما مغز همچنان‌‌ می‌‌تواند سلول‌‌‌‌های سالم را برای جبران نواحی آسیب‌دیده جذب کند. این فرآیند نوروپلاستیسیته نامیده‌‌ می‌شود که توانایی طبیعی مغز برای بازیابی ساز و کار خود و استفاده از بافت سالم مغز برای انجام عملکرد‌‌‌های از دست رفته است. نوروپلاستیسیتی مهمترین مرحله برای درمان سکته مغزی محسوب می‌شود. نوروپلاستیسیته با تجربه و تمرین انبوه، فعال‌‌ می‌شود. هر بار که یک کار تمرین‌‌ می‌شود، مغز را تحریک کرده و اتصالات عصبی مسئول آن کار را تقویت‌‌ می‌کند؛ این گونه است که کودکان راه رفتن، نوشتن و صحبت کردن را یاد‌‌ می‌گیرند.

توانبخشی، بر بازسازی همه مهارت‌ها تمرکز دارد

با این حال، تمرین انبوه فقط برای حرکت کاربرد ندارد. بیشتر اثرات ثانویه سکته مغزی را‌‌ می‌توان با تمرین مهارت‌‌‌های مرتبط درمان کرد. به عنوان مثال، بیماران سکته مغزی که با مشکلات گفتاری دست و پنجه نرم‌‌ می‌کنند، ‌‌ می‌توانند با یک آسیب شناس زبان گفتار برای بهبود ارتباطات همکاری کنند. این متخصص توانبخشی تمرینات گفتار درمانی مختلفی را به بیماران آموزش‌‌ می‌دهد که به مغز کمک‌‌ می‌کند تا مهارت زبان را دوباره به دست آورد.

قبلاً اشاره کردیم که بازیابی توانایی راه رفتن یک هدف رایج در طول بهبودی سکته مغزی است. برای رسیدن به این هدف، بیماران سکته مغزی در کنار درمانگران برای انجام تمرینات راه رفتن، کار‌‌ می‌کنند. درمان برای بازیابی توانایی راه رفتن، در هیچ قرص یا دارویی یافت نمی‌شود؛ در عوض، درمان به کار سخت شما و توانایی‌‌‌های انطباقی مغز نیاز دارد.

 

آنچه که باید در درمان سکته مغزی در نظر بگیرید

شایان ذکر است که هیچ قرصی وجود ندارد که بتواند اثرات ثانویه سکته را درمان کند! تمام اختلالاتی که پس از سکته مغزی رخ‌‌ می‌دهد، نتیجه آسیب عصبی مغز است. هیچ قرص یا داروی گیاهی نمی‌تواند بافت از دست رفته مغز را احیا کند؛ فقط یک رژیم اختصاصی توانبخشی سکته مغزی‌‌ می‌تواند اثرات بیماری را درمان نماید. با این حال، برخی از مکمل‌ها، ارزش بررسی دارند؛ به خصوص اگر شواهد بالینی وجود داشته باشد که از استفاده از آن‌ها در طول بهبودی سکته مغزی موثر واقع شده است.

با این حال، قبل از افزودن مکمل‌ها به رژیم غذایی، با پزشک جراح مغز و اعصاب خود مشورت کنید. پزشک شما با شرایط سلامتی قبلی شما آشنا است و‌‌ می‌تواند به شما در مورد عوارض جانبی هشدار دهد. به عنوان مثال، مکمل گیاهی جینکو بیلوبا به دلیل اثرات تقویت کننده حافظه آن تبلیغ‌‌ می‌شود. با این حال، این مکمل رقیق کننده خون طبیعی است؛ به این معنی که هر کسی که سابقه سکته مغزی هموراژیک دارد باید از مصرف آن اجتناب کند.

مراقب مکمل‌‌‌های جدید باشید. همیشه منابع خود را بررسی کنید و مطمئن شوید که با داروهای فعلی شما تداخل نداشته یا شرایط سلامتی شما را به خطر نمی‌اندازند.

پیمایش در مسیر بهبودی پس از سکته مغزی

امیدواریم این مقاله شما را متقاعد کرده باشد که درمان سکته مغزی تنها با مصرف قرص و دارو امکان پذیر نیست. هرچند که نخستین مرحله در مسیر درمان، مراجعه به پزشک متخصص مغز و اعصاب است. در مراحل بعدی، پیشرفت را‌‌ می‌توان در یک برنامه توانبخشی ثابت که به مدت طولانی دنبال‌‌ می‌شود، یافت.

مغز پس از سکته از طریق نوروپلاستیسیته که با تجربه فعال‌‌ می‌شود، بهبود‌‌ می‌یابد. بیماران باید مهارت‌‌‌هایی را که‌‌ می‌خواهند بهبود بخشند، تمرین کنند تا فعالیت طبیعی مغز را دوباره بازیابی نمایند. هیچ راه کوتاه‌تر یا قرصی برای این کار وجود ندارد. خوشبختانه، خبرهای خوبی در راه است! بیماران سکته مغزی که به برنامه‌‌‌های توانبخشی ثابت و بلندمدت، پایبند هستند، ‌‌ می‌توانند بهبودی قابل توجهی داشته باشند.

امیدواریم این مقاله به شما کمک کرده باشد تا متوجه شوید مغز چگونه پس از سکته مغزی بهبود‌‌ می‌یابد و چه کارهایی‌‌ می‌توانید برای کمک به درمان سکته مغزی انجام دهید؛ برای شما در مسیر بهبودی، آرزوی موفقیت داریم.